Βιβλιο του μηνα
Το ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ είναι μια νέα στήλη στην Ιστοσελίδα της ΕΨΕ. Σκοπός της είναι η ανάδειξη και παρουσίαση σημαντικών βιβλίων που μπορείτε να βρείτε στη βιβλιοθήκη της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Τα βιβλία αυτά είναι κατά κανόνα σπάνια. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να τα δανειστεί από τη βιβλιοθήκη της ΕΨΕ.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2024
Knafo, Danielle (author) & Rocco Lo Bosco (author, contributor), (2016): The Age of Perversion: Desire and Technology in Psychoanalysis and Culture, Routledge publ.
Το βιβλίο του μηνός Νοεμβρίου αφιερώνεται, παραδοσιακά, στον προσκεκλημένο ομιλητή του ετήσιου συνεδρίου της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας που για φέτος είναι η dr Danielle Knafo, αμερικανίδα ψυχολόγος και ψυχαναλύτρια. Η επικαιρότητα αυτού του βιβλίου συνίσταται στο ότι οι συγγραφείς του προσπαθούν να διερευνήσουν τους τρόπους με τους οποίους η τεχνολογία, ειδικά στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, συμβάλλει στη διαμόρφωση της ανθρώπινης επιθυμίας. Οι συγγραφείς αντιμετωπίζουν τη διαστροφή υπό την ευρεία της έννοια, δηλαδή του καταστροφικού και κακοήθους στοιχείου του ανθρώπινου ψυχισμού που τοποθετείται στα ακρότατα όρια του διαστροφικού φάσματος.
Διερευνούν το πώς η τεχνολογική πρόοδος και η διαδικτυακή επικοινωνία διευρύνουν τα όρια του βιολογικού σώματος και περιγράφουν κλινικές περιπτώσεις στις οποίες οι αναλυόμενοι/ θεραπευόμενοι αναπτύσσουν σχέσεις με μη ανθρώπινα αντικείμενα και κυρίως κούκλες. Στις περιπτώσεις αυτές εντοπίζονται φαντασιώσεις παντοδυναμίας μέσω των οποίων επιχειρείται η αναίρεση των πρωταρχικών φαντασιώσεων στη βάση των οποίων δομείται ο ψυχισμός.
Οι συγγραφείς μιλούν για μια ‘ επανάσταση’ η οποία χαρακτηρίζεται από μια αποσωματοποιημένη σεξουαλικότητα. Το βιβλίο βραβεύτηκε με το American Board and Academy of Psychoanalysis Prize, για το 2018.
Κnafo Danielle
Αμερικανίδα ψυχολόγος και ψυχαναλύτρια, μέλος του Institute for Psychoanalytic Training and Research στη Νέα Υόρκη. Διετέλεσε καθηγήτρια κλινικής ψυχολογίας στο Long Island University. Έχει συγγράψει μεγάλο αριθμό άρθρων και βιβλίων ψυχαναλυτικού ενδιαφέροντος. Εργάζεται ιδιωτικά, ασκώντας την ψυχανάλυση και την ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία, στη Νέα Υόρκη.
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
- Dancing with the Unconscious: The Art of Psychoanalysis and the Psychoanalysis of the Art (2012), Routledge Publ.
-The New Sexual Landscape and Contemporary Psychoanalysis (2020), Confer Books.
- From Breakdown to Breakthrough: Psychoanalytic Treatment of Psychosis(2023), Routledge Publ.
Οκτώβριος 2024 - Goldberg, Arnold (2011): The Analysis of Failure, an Investigation of Failed Cases in Psychoanalysis and Psychotherapy, Routledge Publ.
Το βιβλίο αυτό είναι καρπός της συλλογικής εργασίας ψυχαναλυτών υπό την καθοδήγηση του συγγραφέα, στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο του Σικάγο. Το αντικείμενο της ομάδας εργασίας ήταν οι «αποτυχημένες» περιπτώσεις ψυχανάλυσης και ψυχοθεραπείας. Ο συγγραφέας, ευθύς εξ αρχής, τονίζει τη δυσκολία ορισμού της έννοιας της αποτυχίας, τόσο σε προσωπικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο, και προτείνει τη διενέργεια περαιτέρω ερευνών σε αυτό το θέμα. Αυτή η δυσκολία σχετίζεται με τις διαφορές που αφορούν το θεραπευτικό στόχο της ψυχανάλυσης: μείωση του ψυχικού πόνου και ύφεση των συμπτωμάτων ή βελτίωση της εναισθησίας και κατανόηση του εαυτού; Ο συγγραφέας επιχειρεί, επίσης, να απαντήσει στο ερώτημα σχετικά με τη διάρκεια των αποτελεσμάτων της ανάλυσης: είναι η αναζήτηση μιας νέας ανάλυσης ένδειξη ότι κάτι δεν πήγε καλά στην προηγούμενη; Στις 244 σελίδες του βιβλίου εξετάζονται πολλές περιπτώσεις αναλύσεων και θεραπειών που χαρακτηρίστηκαν ως « αποτυχημένες» με βάση το ότι, είτε δεν μπόρεσαν να αρχίσουν, είτε διακόπηκαν πρόωρα, είτε άρχισαν έχοντας μια ικανοποιητική πορεία που συνοδεύτηκε από μια κάμψη της διαδικασίας, είτε συνεχίστηκαν χωρίς καμιά πρόοδο.
Arnold Goldberg (1929-2020)
Αμερικανός ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, διδάσκων αναλυτής στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο του Σικάγο. Υπήρξε από τους βασικότερους εκπροσώπους της Self Psychology και ένα μεγάλο μέρος του επιστημονικού έργου του αποσκοπούσε στην επεξήγηση και επέκταση του έργου του H. Kohut. To 2006 τιμήθηκε με το Sigurney Award για τη συνολική προσφορά του στην ψυχανάλυση.
Σεπτέμβριος 2024 - Stein, Ruth (1999): Psychoanalytic Theories of Affect, Karnac Books.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον καρπό της ερευνητικής εργασίας που έκανε η συγγραφέας, υπό την επίβλεψη του Joseph Sandler, στο Freud Center του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. Αποτελεί μια ευρεία ανασκόπηση και συγκριτική μελέτη των ψυχαναλυτικών θεωριών για το συναίσθημα. Η συγγραφέας μελετά τις ψυχαναλυτικές θεωρίες του Freud, της Klein, του Bion και του Hartmann και τις συγκρίνει με νεότερες ψυχαναλυτικές θεωρήσεις για το συναίσθημα ( Green, Kernberg) αλλά και με απόψεις θεωρητικών έξω από το χώρο της ψυχανάλυσης ( Tomkins, Lazarus, Mandler). O J. Sandler, στον πρόλογο του βιβλίου, το χαρακτηρίζει ως την καλύτερη ψυχαναλυτική μελέτη για το συναίσθημα και τονίζει τη χρησιμότητά του όχι μόνο για τις κλινικές εφαρμογές του αλλά και γιατί ανοίγει νέους δρόμους στην κατανόηση της έννοιας του συναισθήματος.
Ruth Stein (1947-2010)
Αυστριακής καταγωγής, ισραηλινή ψυχαναλύτρια. Σπούδασε γαλλική φιλολογία και ψυχολογία στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Το 1992 έγινε μέλος της Ισραηλινής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και το 1997 εξελέγη διδάσκουσα αναλύτρια της ίδιας εταιρείας. Το 2001 μετανάστευσε στις ΗΠΑ όπου εξελέγη αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Ψυχανάλυσης και Ψυχοθεραπείας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Ταυτόχρονα έγινε μέλος του IPTAR (Institute for Psychoanalytic Training and Research). Μεταξύ των θεωρητικών ενδιαφερόντων της ήταν η ψυχαναλυτική μελέτη του φονταμενταλισμού και η διαστροφική σεξουαλικότητα. Διετέλεσε διευθύντρια έκδοσης σε ψυχαναλυτικές επιθεωρήσεις και βραβεύτηκε για το συνολικό έργο της στην ψυχοθεραπεία και ψυχανάλυση. Πέθανε, ξαφνικά, από βαρύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, το 2010.
Άλλα βιβλία της:
- For the Love of a Father: A Psychoanalytic Study of the Religious Terrorism (2010), Stanford U.P.
Ιούλιος - Αύγουστος 2024 - Bollas Christopher (2007) : The Freudian Moment, Karnac Books L.t.d.
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2007 από τον εκδοτικό οίκο Karnac Books Ltd και επανεκδόθηκε το 2013 από τον εκδοτικό οίκο Routledge Publ. Βασίζεται σε μια σειρά σεμιναρίων και διαλέξεων που πραγματοποίησε ο συγγραφέας στη Ρώμη, σε συνεργασία με τον Vincenzo Bonaminio διδάσκοντα αναλυτή της Ιταλικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας ο οποίος έχει γράψει τον πρόλογο του βιβλίου.
Ο Bollas στο βιβλίο αυτό επιχειρηματολογεί υπέρ της επιστροφής στη φροϋδική σκέψη ως βασικής αφετηρίας για την κατανόηση των ασυνείδητων διαδικασιών και για τη θεραπευτική δράση της ψυχανάλυσης. Θεωρεί ότι η φροϋδική θεωρία είναι καλά θεμελιωμένη και ταυτόχρονα αφήνει ανοιχτό το πεδίο σε επαναδιατυπώσεις και σε αμφισβητήσεις. Ο συγγραφέας τονίζει τη σημασία του ελεύθερου συνειρμού και εξηγεί με πειστικό τρόπο το πώς η συχνή χρήση της ερμηνείας της μεταβίβασης εμποδίζει την ροή του. Το βιβλίο δομείται με συνεντεύξεις και άρθρα και χαρακτηρίζεται από την γνωστή ποιητική γλώσσα του συγγραφέα.
Christopher Bollas
O Christopher Bollas γεννήθηκε στις ΗΠΑ το 1943. Σπούδασε ιστορία και αγγλική λογοτεχνία. Έγινε μέλος της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και μέλος του Ψυχαναλυτικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια. Έχει συγγράψει πλήθος ψυχαναλυτικών βιβλίων και άρθρων. Μεταξύ αυτών είναι :
- The Shadow of the Object, 1987, Free Association Books.
- Forces of Destiny, 1989, Free Association Books.
- Being a Character, 1992, Routledge Publ.
- Cracking Up,1995, Routledge Publ.
- Hysteria, 1999, Routledge Publ.
- The Evocative Object World, 2009, Routledge Publ.
Ιούνιος 2024 - Wallerstein, S. Robert (1998): Lay Analysis : Life Inside the Controversy, NJ: Analytic Press.
Το βιβλίο αυτό είναι η συναρπαστική αφήγηση μιας κρίσιμης καμπής στην θεσμική ιστορία της διεθνούς ψυχανάλυσης. Το 1985, τέσσερις ψυχολόγοι που εκπροσωπούσαν τον Ψυχαναλυτικό Τομέα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ομοσπονδίας, προσέφυγαν στη δικαιοσύνη καταγγέλλοντας τη Διεθνή Ψυχαναλυτική Ένωση(ΙΡΑ), την Αμερικανική Ψυχαναλυτική Ένωση (ApsaA) και τα Ψυχαναλυτικά Ινστιτούτα της Νέας Υόρκης και του Πανεπιστημίου Columbia. Η καταγγελία αφορούσε την άρνηση των εναγομένων να δεχτούν για ψυχαναλυτική εκπαίδευση επιστήμονες που δεν είχαν ιατρική εκπαίδευση.
Το ζήτημα αυτό απασχολούσε επί δεκαετίες την Ψυχαναλυτική Κοινότητα. Ο Freud (1926) είχε πάρει ξεκάθαρη θέση και είχε υποστηρίξει τη δυνατότητα ψυχαναλυτικής εκπαίδευσης σε μη γιατρούς. Ωστόσο η ApsaA , η οποία είχε αποσπάσει, απειλώντας με απόσχιση, προνόμια πλήρους αυτονομίας από την ΙΡΑ, είχε διατηρήσει το embargo σε μη γιατρούς και σε ινστιτούτα που δέχονταν ψυχολόγους ή κοινωνικούς λειτουργούς για ψυχαναλυτική εκπαίδευση.
Η δικαστική διαμάχη η οποία κράτησε περίπου τρία χρόνια και χαρακτηρίστηκε από σφοδρές αντιπαραθέσεις, έληξε το 1988, με αμοιβαίους συμβιβασμούς και από τις δύο πλευρές. Έτσι το 1990, νέοι Αμερικανοί αναλυτές που δεν είχαν ιατρική εκπαίδευση συμπεριελήφθησαν στους καταλόγους της ΙΡΑ.
Ο συγγραφέας του βιβλίου ήταν τα χρόνια αυτής της δικαστικής διαμάχης, πρόεδρος της ΙΡΑ και συνέβαλλε με αποφασιστικό τρόπο στην επιτυχή κατάληξή της. Το λεπτομερές χρονικό αυτής της ιστορίας, έτσι όπως την έζησε ο ίδιος, περιγράφεται σε αυτό το βιβλίο το οποίο αποτελεί βασικό εργαλείο μελέτης για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία της σύγχρονης θεσμικής ψυχανάλυσης.
Robert Wallerstein (1921-2014)
Αμερικανός ψυχαναλυτής , πολωνικής καταγωγής. Γεννήθηκε στο Βερολίνο και σε ηλικία δύο ετών μετακινήθηκε μαζί με την οικογένειά του στις ΗΠΑ.
Εκπαιδεύτηκε στο Ινστιτούτο Menninger του Κάνσας του οποίου διετέλεσε διευθυντής ερευνών. Ήταν καθηγητής Ψυχιατρικής στο πανεπιστήμιο του San Fransisco και διδάσκων αναλυτής στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο της ίδιας πόλης. Διετέλεσε πρόεδρος της ΙΡΑ. Ο Wallerstein διακρίθηκε για τα ηγετικά προσόντα του και την ικανότητά του να διευθετεί συγκρούσεις που απείλησαν με ρήξη την ενότητα της διεθνούς ψυχαναλυτικής κοινότητας.
Τιμήθηκε με το Sigourney Award, το 2001.
Πέραν του παρουσιαζόμενου βιβλίου έχει γράψει:
- Forty-two Lives in Treatment: a Study of Psychoanalysis and Psychotherapy( 1986), Guilford Press.
- Becoming a Psychoanalyst: a Study of Psychoanalytic Supervision(1981), Int. Universities Press.
- The Common Ground of Psychoanalysis (1992)Jason Aronson publ.
Μ΄αϊος 2024 - Parsons, Michael (2014) : Living Psychoanalysis, From theory to experience, Routledge Publ.
Το βιβλίο αυτό αποτελείται από δεκατρία κείμενα του συγγραφέα που είτε έχουν ήδη δημοσιευτεί σε ψυχαναλυτικές επιθεωρήσεις, είτε δημοσιεύονται για πρώτη φορά εδώ. Τα κείμενα αυτά αποτελούν μια προσπάθεια επεξεργασίας σε σειρά ερωτημάτων, όπως:
- Τι σημαίνει το να είσαι πλήρως και δημιουργικά ζωντανός?
- Με ποιο τρόπο συνεχίζουν να εξελίσσονται σήμερα οι έννοιες της σεξουαλικότητας, του ναρκισσισμού, του Οιδιποδείου Συμπλέγματος και της αντιμεταβίβασης?
- Είναι ίδιος ο τρόπος της αναλυτικής ακρόασης με τον τρόπο που οι καλλιτέχνες βλέπουν τον κόσμο?
- Ποια είναι η θεωρητική βάση της κλινικής τεχνικής στo Indipendent group?
- Με ποιο τρόπο οι διαφορετικές προσεγγίσεις της ψυχαναλυτικής εκπαίδευσης μπορούν να προάγουν ή να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη της αναλυτικής ταυτότητας?
Στον τόμο αυτό εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια του εσωτερικού αναλυτικού πλαισίου και επιχειρείται μια ψυχαναλυτική ανάλυση της τραγωδίας Αίας του Σοφοκλή.
Μichael Parsons
Βρετανός ψυχαναλυτής, διδάσκων αναλυτής της Βρετανικής και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης, μέλος της Γαλλικής Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Συγγραφέας του βιβλίου Το περιστέρι που επιστρέφει, το περιστέρι που εξαφανίζεται: παράδοξο και δημιουργικότητα στην ψυχανάλυση (Routledge,2000), μεταφρασμένο και στα ελληνικά (μετάφρ. Έλενα Φωτιάδου), με πρόλογο του Σ. Μανωλόπουλου (U.S.Press,2008).
Απρίλιος 2024 - Schafer, Roy (1993): The Analytic Attitude, Karnac Books -Institute of Psychoanalysis.
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1983 από τον εκδοτικό οίκο Hogarth Press και επανατυπώθηκε το 1993 από τον εκδοτικό οίκο Karnac σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ψυχανάλυσης στη Μ. Βρετανία. Ο συγγραφέας προσπαθεί να διευκρινίσει τη διανοητική και συναισθηματική στάση του αναλυτή κατά τη διάρκεια της αναλυτικής εργασίας, ξεκινώντας από ό,τι ο Φρόιντ θεώρησε ως βασικές αρχές της ψυχαναλυτικής εργασίας, δηλαδή την αποχή, την ουδετερότητα, την ενσυναίσθηση και την αυθεντικότητα. Επιπλέον, ο συγγραφέας ασχολείται με τη φύση της ψυχαναλυτικής ερμηνείας. Δεν τον ενδιαφέρει τόσο το περιεχόμενό της, όσο οι προϋποθέσεις στις οποίες βασίζεται η διατύπωση της ερμηνείας. Διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η ερμηνεία γίνεται μια μορφή αφήγησης που δημιουργείται από την εξιστόρηση της προσωπικής ιστορίας του ασθενούς και την επαναδιατύπωσή της στο ‘εδώ και τώρα’ της αναλυτικής συνεδρίας. (δεύτερη πραγματικότητα).
Roy Schafer (1922-2018)
Αμερικανός ψυχολόγος και ψυχαναλυτής. Κορυφαίος εκπρόσωπος της αφηγηματολογικής προσέγγισης στην ψυχαναλυτική θεωρία και τεχνική. Εργάστηκε ως κλινικός ερευνητής στη Menninger Clinic, Topeka, Kansas και διετέλεσε διδάσκων αναλυτής στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο του Columbia University και καθηγητής στην έδρα Sigmund Freud στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Υπήρξε θεωρητικός της Σχολής της Ψυχολογίας του Εγώ, την οποία προσπάθησε στα τελευταία χρόνια της ζωής του, να συνδέσει με την Kλαϊνική θεωρία.
Άλλα βιβλία του:
- A New Language for Psychoanalysis (1981), Yale University Press.
- Retelling Life : Narration and Dialogue in Psychoanalysis (1992), Basic Books.
- Insight and Interpretation: The Essential Tools of Psychoanalysis (2008), Other Press Publ.
Μάρτιος 2024 - Mitscherlich, Alexander (1973): Society Without the Father, a contribution to social psychology, Jason Aronson publ.
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για πρώτη φορά στα γερμανικά, το 1963, και μεταφράστηκε στα αγγλικά το 1969. Ο συγγραφέας ξεκινώντας από τη διαπίστωση ότι η πατρική αυθεντία παίζει σημαντικό οργανωτικό ρόλο στη δόμηση της προσωπικότητας εντός των δυτικών κοινωνιών, εξετάζει τις επιπτώσεις της βιομηχανικής επανάστασης και της γραφειοκρατικής οργάνωσης των σύγχρονων κοινωνιών στην πρόσληψη της πατρικής φιγούρας. Συγκεκριμένα, θεωρεί ότι το γεγονός ότι ο πατέρας δεν εργάζεται πλέον στο σπίτι και συνεπώς τα παιδιά στερούνται της παρουσίας του, όπως και το ότι η πατρική φιγούρα έχει αντικατασταθεί από μη ανθρώπινες αυθεντίες ( γραφειοκρατικούς θεσμούς), οδηγεί στην αδυναμία ταύτισης με μια αξιοσέβαστη πατρική φιγούρα και στη δυσκολία εγκατάστασης ενός σταθερού και καλοήθους Υπερεγώ. Αντίθετα, κατά το συγγραφέα, η ατμόσφαιρα στο σπίτι γίνεται έντονα παθητική και ανακλιτική και οδηγεί στην αδυναμία ανάληψης ευθυνών και στην ωρίμανση του παιδιού.
Ο συγγραφέας δεν προτείνει την επιστροφή στις προ-βιομηχανικές κοινωνικές δομές. Θεωρεί ως λύση την χαλάρωση μιας αυταρχικής εκπαίδευσης που αντιμετωπίζει τα παιδιά ως πειραματόζωα και προτείνει μια μορφή εκπαιδευτικής διαδικασίας που ενθαρρύνει την κριτική σκέψη και την ευρυγώνια οπτική του κόσμου.
Οι απόψεις του συγγραφέα προκάλεσαν τις έντονες κριτικές ψυχαναλυτών και κοινωνιολόγων. Ωστόσο συνεχίζουν να μας απασχολούν και να συμβάλλουν στο διάλογο για το ρόλο του πατέρα και της πατρικής λειτουργίας σε μια εποχή αμφισβήτησης της παραδοσιακής δομής της οικογένειας.
Alexander Mitscherlich (1908-1982)
Γερμανός ψυχίατρος και ψυχαναλυτής με έντονη πολιτική δραστηριότητα. Σπούδασε Ιατρική και Ψυχιατρική στην Ελβετία και Γερμανία. Υπήρξε ιδρυτής της Κλινικής Ψυχοσωματικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Χαϊλδεμβέρης, ενώ το 1960 ίδρυσε μαζί με τη σύζυγό του το ερευνητικό ινστιτούτο Sigmund Freud στη Φρανκφούρτη. Διετέλεσε διευθυντής του Ινστιτούτου ως το 1976 και καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης ως το 1973. Συμμετείχε στο διάλογο που αναπτύχθηκε στη μεταπολεμική Γερμανία σχετικά με τα αίτια και τις επιπτώσεις του Ναζισμού στην γερμανική κοινωνία.
Άλλα βιβλία του ίδιου συγγραφέα: - The Inability to Mourn: Principles of Collective Behaviour – The Inhospitality of our Cities. A Deliberate Provocation.
Φεβρουάριος 2024 - Loewald, W., Hans (1980): Papers on Psychoanalysis, Yale University Press.
Ο τόμος αυτός περιέχει τα πιο σημαντικά κείμενα του H.Loewald, Αμερικανού ψυχαναλυτή και θεωρητικού ο οποίος θεωρείται ως ένας από τους πιο επιδραστικούς ψυχαναλυτές των ΗΠΑ, με σημαντική συμβολή στην επανεξέταση της φροϋδικής μεταψυχολογίας, και στην ανάπτυξη της θεωρίας των αντικειμενοτρόπων σχέσεων, στη διυποκειμενική και σχεσιακή ψυχαναλυτική θεωρία.
Ο Loewald μελέτησε την έννοια της εσωτερίκευσης ως βασικής λειτουργίας του ψυχισμού, έδωσε έμφαση στην προοιδιποδειακή περίοδο της ζωής και περιέγραψε τη σημασία της για την ανάπτυξη πολλών ψυχοπαθολογικών αστερισμών. Ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα που περιέχονται στον τόμο αυτό αφορά τη Θεραπευτική δράση της Ψυχανάλυσης. Στο κείμενο αυτό ο Loewald επιβεβαίωσε τη φήμη του ως ενός αναθεωρητή της κλασσικής ψυχανάλυσης, τονίζοντας την πραγματικότητα της ψυχαναλυτικής διαδικασίας και περιγράφοντας την ταυτόχρονη συνδημιουργία των αναλυτικών δεδομένων από τη δυάδα αναλυτή-αναλυόμενου.
Hans W. Loweald (1906-1993)
Αμερικανός, γερμανικής καταγωγής, ψυχαναλυτής και φιλόσοφος. Σπούδασε Ιατρική και φιλοσοφία ( μαθητής του Μ. Heidegger) στη Γερμανία. Ολοκλήρωσε τις ιατρικές σπουδές του στη Ρώμη όπου και εργάστηκε ως ψυχίατρος. Το 1939 μετοίκησε στις ΗΠΑ όπου και ήρθε σε επαφή με τα κείμενα του Φρόιντ. Διετέλεσε καθηγητής Ψυχιατρικής στο Yale University και διδάσκων αναλυτής στο Western New England Institute of Psychoanalysis.
Ιανουάριος 2024 - Anzieu, Didier (1986): Freud’s Self-Analysis, Hogarth Press Ltd.*
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ουσιαστικά μια βιογραφία των πρώτων χρόνων της ζωής και της δημιουργίας του S.Freud. O συγγραφέας περιγράφει την αυτοανάλυση του ιδρυτή της ψυχανάλυσης – μια διαδικασία που συνεχίστηκε στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και της εργασίας του- η οποία βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην ανάλυση των ονείρων του. Οι πρώιμες εμπειρίες του Freud, οι σχέσεις του με την επιστημονική και λογοτεχνική παραγωγή της εποχής του, η σχέση του με τον Fliess, το Charcot και τον Breuer, χρησιμοποιούνται από τον συγγραφέα ως ‘ημερήσια κατάλοιπα’ που οδήγησαν στην ονειρική παραγωγή του Freud και στην επινόηση των βασικών ψυχαναλυτικών εννοιών όπως η παιδική σεξουαλικότητα και το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα.
Didier Anzieu (1923-1999)
Γάλλος φιλόσοφος και ψυχαναλυτής. Γεννήθηκε στο Μολάν το 1923. Σπούδασε φιλοσοφία και αργότερα ψυχολογία με την καθοδήγηση του Daniel Lagache. Διετέλεσε καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Η πρώτη ανάλυσή του, με τον Lacan, διακόπηκε μετά από τέσσερα χρόνια, το 1953. Η δεύτερη ανάλυσή του έγινε με τον George Ferez. O Anzieu πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Γαλλικής Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Παρά το γεγονός ότι θεωρούσε τον εαυτό του ως έναν ορθόδοξο φροϋδικό αναλυτή, επηρεάστηκε από την Μ.Klein, W.Bion, D.Winnicott, E.Bick, H.Kohut. Aσχολήθηκε με τη δυναμική των ομάδων, τη δυναμική της καλλιτεχνικής δημιουργίας και το ομαδικό ψυχαναλυτικό ψυχόδραμα. Κύρια θεωρητική συνεισφορά του είναι η έννοια του Εγώ-δέρματος.
Άλλα βιβλία του:
- The skin ego (1989), Yale Un. Press- η ελληνική έκδοσή του κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση Δροσούλας Τσαρμακλή.
- Psychic Envelopes (1990) Karnac Books.
- The Group and the Unconscious (1984), Routledge publ.
- H βιβλιοθήκη της ΕΨΕ διαθέτει την πρώτη έκδοση του βιβλίου στα Γαλλικά. Η αγγλική έκδοση του βιβλίου διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στους συνδρομητές του PEP.
Δεκέμβριος 2023 - John Klauber: Difficulties in the Analytic Encounter, 1981, Free Association Books – 2018, Routledge publ.
To βιβλίο αυτό αποτελεί τον καρπό της μακρόχρονης εμπειρίας του συγγραφέα στην ψυχαναλυτική κλινική. Εκδόθηκε για πρώτη φορά λίγους μήνες πριν τον πρόωρο θάνατο του συγγραφέα. Πρόκειται για μια συλλογή άρθρων , εστιασμένων κυρίως στην ψυχαναλυτική τεχνική. Ο Klauber ασχολείται με την αντιμετώπιση των αντιστάσεων κατά τη διάρκεια της ανάλυσης, τον τρόπο διατύπωσης της ερμηνείας, τις δυσκολίες που προκύπτουν εξαιτίας των λεγόμενων ‘ τυφλών σημείων’ του αναλυτή και τη διαμόρφωση της αναλυτικής ταυτότητας. Το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στις ψυχολογικές βάσεις του θρησκευτικού φαινομένου.
John Klauber (1917-1981)
Βρετανός ψυχαναλυτής με Ουγγρική καταγωγή. Γεννήθηκε στο Hampstead το 1917. Σπούδασε ιατρική και ψυχιατρική και άρχισε την ψυχαναλυτική εκπαίδευσή του το 1948. Διετέλεσε διδάσκων αναλυτής , διευθυντής της επιστημονικής επιτροπής και πρόεδρος της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Ανήκε στο λεγόμενο middle group (Independents) της ίδιας εταιρείας. Πέθανε το 1981 από καρδιολογικά προβλήματα.
Βιβλία του John Klauber:
- Illusion and Spontaneity in Psychoanalysis (1987) , Free Association Book.
Περιεχόμενα
Arriving at Solutions , Difficulties in the Therapeutic Situation , Reporting Dreams in Psychoanalysis (1967) , The Relationship of Transference and Interpretation (1971) , Elements of the Psychoanalytic Relationship and Their Therapeutic Implications (1976) , Analyses That Cannot Be Terminated (1977) , Difficulties in Technique , The Structure of the Session as a Guide to Interpretation (1961) , A Particular Form of Transference in Neurotic Depression (1966) , Formulating Interpretations in Clinical Psychoanalysis , Difficulties in the Analyst , The Psychoanalyst as a Person (1968) , Personal Attitudes to Psychoanalytic Consultation , The Identity of the Psychoanalyst (1976) , On the Dual Use of Historical and Scientific Method in Psychoanalysis (1968) , The Psychical Roots of Religion: A Case Study (1973)
Νοέμβριος 2023 - Donald Moss(ed)- Lynne Zeavin(ed): Hating, Abhorring and Wishing to Destroy, 2021, Routledge Publ.*
H Ελληνική Ψυχαναλυτική Εταιρεία τιμά τους προσκεκλημένους αναλυτές του 16ου Ετήσιου Συνεδρίου της, παρουσιάζοντας τον συλλογικό τόμο που επιμελήθηκαν. Στον τόμο αυτό συμμετέχουν με κείμενά τους έντεκα ψυχαναλυτές και ψυχαναλύτριες, συμβάλλοντας στην κατανόηση δομημένων μορφών έκφρασης μίσους τόσο στο ψυχαναλυτικό, όσο και στο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον. Οι συγγραφείς προσπαθούν να αναλύσουν και να προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης του ρατσισμού, του μισογυνισμού, της ομοφοβίας και των εγκλημάτων που διαπράττονται στο όνομα μιας ιδεολογίας ή θρησκείας.
Ο Donald Moss είναι διδάσκων αναλυτής της New York Psychoanalytic Society και του San Francisco Center for Psychoanalysis. Είναι κάτοχος του βραβείου Elisabeth Young- Bruehl που απονέμει η ΙΡΑ σε αναλυτές με ιδιαίτερη ενασχόληση σε ζητήματα σχετικά με την προκατάληψη. Έχει γράψει πέντε βιβλία και πάνω από εξήντα άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε ψυχαναλυτικές επιθεωρήσεις. Συμμετέχει στη συντακτική επιτροπή του International Journal of Psychoanalysis, του Journal of American Psychoanalytic Association. Είναι πρόεδρος της Επιτροπής Προγράμματος της Αμερικανικής Ψυχαναλυτικής Ομοσπονδίας για τη φυλετική ισότητα στην Αμερικανική Ψυχανάλυση.
Η Lynne Zeavin είναι κλινική ψυχολόγος και ψυχαναλύτρια, διδάσκουσα αναλύτρια στο New York Psychoanalytic Institute. Ασχολείται ιδιαίτερα με την Κλαϊνική θεωρία και τεχνική. Είναι συγγραφέας πολλών ψυχαναλυτικών κειμένων και συμμετέχει στη συντακτική επιτροπή του Psychoanalytic Quarterly και του J.Amer. Psychoanal. Association.
- Ο τόμος δεν είναι προς το παρόν διαθέσιμος στην βιβλιοθήκης της ΕΨΕ
Οκτώβριος 2023 - ELLA FREEMAN SHARPE: Dream Analysis, 1988, Karnac Books Ltd, London.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε γράφτηκε για πρώτη φορά το 1937 και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες μεταξύ των οποίων και τα Ιαπωνικά, το 2015. Θεωρείται ως ένα από τα λίγα ψυχαναλυτικά κείμενα που επεξηγούν με ακρίβεια και σαφήνεια τη φροϋδική εργασία επί του ονείρου. Βασίστηκε σε μια σειρά διαλέξεων που έδωσε η συγγραφέας σε εκπαιδευόμενους της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Το βιβλίο εξετάζει λεπτομερειακά πολλούς διαφορετικούς τύπους ονείρων και επεξηγεί το πώς η ανάλυση των ονείρων συμβάλλει στην κατανόηση του ανθρώπινου ψυχισμού.
Ella Freeman Sharpe (1875-1947)
Γεννήθηκε στο Cambridge και σπούδασε λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Nottingham. Εργάστηκε σαν δασκάλα και σε ηλικία σαράντα ετών πήγε στο Βερολίνο για να εκπαιδευτεί στην ψυχανάλυση. Αναλύθηκε από τον Hans Sachs και το 1921 έγινε μέλος της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας της οποίας διετέλεσε διδάσκουσα αναλύτρια. Συμμετείχε με ενεργό ρόλο στις Επίμαχες Συζητήσεις της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ψυχαναλυτική τεχνική και συνέγραψε πολλά κείμενα που θεωρούνται ως προάγγελοι της σημασίας της αντιμεταβίβασης στην ψυχαναλυτική πράξη.
Σεπτέμβριος 2023 - Fred C. Alford: The Psychoanalytic Theory of Greek Tragedy, 1992, Yale University Press
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε αποτελεί μια συνεισφορά στο διάλογο ανάμεσα στην ψυχανάλυση και στην αρχαία ελληνική τραγωδία. Ο συγγραφέας του επιχειρεί να δείξει την αμφίδρομη σχέση ψυχανάλυσης και τραγωδίας. Οι θεωρητικές πηγές της σκέψης του εντοπίζονται στο Freud, Lacan, Klein, Nietzsche, Heidegger και Sartre. Ο Alford θεωρεί ότι τρία σημαντικά ζητήματα απασχολούν την Ελληνική Τραγωδία: το παράδοξο του καλού και του κακού στην ανθρώπινη φύση, η στάση του υποκειμένου απέναντι στο θάνατο και τέλος η ζωή ως σχέση του ανθρώπου με την ελευθερία και την κοινωνία. Πιστεύει ότι οι απαντήσεις σε αυτά τα ζητήματα μπορούν να βρεθούν στη μελέτη της Ελληνικής Τραγωδίας στην οποία αποκαλύπτεται πως τα ανθρώπινα όντα μπορούν να ζήσουν ηθικά, υπεύθυνα και απαρτιώνοντας τις καλές και κακές πλευρές τους σε έναν κόσμο συγκρούσεων όπου ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι απολύτως ελεύθερος. Κατά τον Alford οι Ελληνικές Τραγωδίες καλλιεργούν μια αίσθηση οίκτου, γενναιοδωρίας και ευπρέπειας για την ανθρωπότητα.
Ο Fred C. Alford είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο του Maryland, USA. Έχει διατελέσει μέλος της συντακτικής επιτροπής σε πολλά ψυχαναλυτικά περιοδικά και έχει εκδώσει μεγάλο αριθμό βιβλίων. Ενδεικτικά, αναφέρουμε:
-Trauma, Culture and PTSD, N.Y., Palgrave Macmillan,2016.
- Trauma and Forgiveness: Consequences and Community, Cambridge University Press,2013.
-Melanie Klein and Critical Social Theory: An Account of Politics, Art and Reason Based on Her Psychoanalytic Theory, Yale University Press,2001.
Ιούλιος - Αύγουστος 2023 - Rosine Jozef Perelberg (ed.): Freud: A Modern Reader , 2005, Whurr Publ.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε είναι προϊόν συλλογικής εργασίας Βρεττανών και Γάλλων ψυχαναλυτών πάνω στις βασικές έννοιες του Freud. Οι συγγραφείς του τόμου που εκδόθηκε με τη φροντίδα της R.Perelberg, εμβαθύνουν στη φροϋδική σκέψη υπό το φως των νέων ιδεών της ψυχανάλυσης. Η έκδοση του τόμου χαιρετίστηκε όχι μόνο από τους ψυχαναλυτές αλλά και από τους εκτός ψυχανάλυσης ακαδημαϊκούς που ενδιαφέρονταν για την ψυχαναλυτική σκέψη.
Περιεχόμενα
Acknowledgements.
Contributors.
Introduction, Rosine Jozef Perelberg.
Part I: The Early Phase.
Anna O: The First Case, Revisited and Revised, Ronald Britton.
Part II: The Second Phase: The Birth of Psychoanalysis.
Dora. Fragment of an Analysis of Hysteria, Monique Cournut-Janin.
The Analysis of a Phobia in a Five-year-old Boy, Jane Temperley.
On Narcissism, Rosine Jozef Perelberg.
Part III: Metapsychology.
Clinical Observation, Theoretical Construction, Metapsychological Thought, Jean-Claude Rolland.
The Unconscious, Luiz Eduardo Prado de Oliveira.
The Wound, the Bow and the Shadow of the Object: Notes on Freud's 'Mourning and Melancholia', Ignes Sodre.
Beyond the Pleasure Principle, Gilbert Diatkine.
Part IV: The Structural Model of the Mind.
Towards the Structural Model of the Mind, Margaret Tonnesmann.
Part V: Some Further Clinical Cases.
Notes Upon a Case of Obsessional Neurosis, Paul Williams.
Gaze, Dominance and Humiliation in the Schreber Case, John Steiner.
Unconscious Phantasy and Apres-coup: 'From the History of an Infantile Neurosis' (the Wolf Man), Rosine Jozef Perelberg.
Clinical and Metapsychological Reflections on 'A Child is Being Beaten', Catherine Chabert.
The Psychogenesis of a Case of Female Homosexuality, Susan Budd.
Part VI: Later Papers.
Negation, Andre Green. Splitting of the Ego in the Process of Defense, Donald Campbell.
Index.
ROSINE PERELBERG
Διδάσκουσα αναλύτρια και πρώην πρόεδρος της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας, συνδεδεμένο μέλος της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας του Παρισιού και καθηγήτρια Ψυχανάλυσης στο UCL. Γεννήθηκε στη Βραζιλία. Σπούδασε Κοινωνική Ανθρωπολογία και στη συνέχεια μετοίκησε στο Λονδίνο όπου ζει και εργάζεται. Είναι μια από τις πιο σημαντικές εκπροσώπους της σύγχρονης Φροϋδικής σκέψης. Έχει εκδώσει μεγάλο αριθμό άρθρων και βιβλίων.
Perelberg, R J (2019) Sexuality, Excess and Representation: A Psychoanalytical Clinical and Theoretical Perspective. London: Routledge and The New Library of Psychoanalysis
Perelberg, R J (Ed) (2018) Psychic Bisexuality: A British French Dialogue. London: Routledge and The New Library of Psychoanalysis
Perelberg, R.J and Kohon, G. (Eds.)(2017) The Greening of Psychoanalysis: André Green's New Paradigm in Contemporary Theory and Practice. London: Karnac.
Perelberg, R.J. (2015) Murdered Father: Dead Father –Revisiting the Oedipus Complex. Routledge and The New Library of Psychoanalysis.
Perelberg R J (2008) Time, Space and Phantasy. London: Routledge. New Library of Psychoanalysis. Preface by André Green.
Perelberg, R J (Ed) (2005) Freud: A Modern Reader. London: Whurr (Currently distributed by Wileys and Sons Ltd).
Perelberg, R J (2000) (Ed) Dreaming and Thinking. Psychoanalytic Ideas no 4. London: The Institute of Psychoanalysis. Reprinted 2003, 2004, 2006 & 2008.
Perelberg, R J (1999) (Ed) Psychoanalytic Understanding of Violence and Suicide. New Library of Psychoanalysis No.33. London: Routledge.
Ιούνιος 2023 - Jurgen Reeder: Hate and Love in Psychoanalytic Institutions, the Dilemma of a Profession, 2004, Other Press publ.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε θίγει το ζήτημα της εκπαίδευσης των ψυχαναλυτών και των δυναμικών που αναπτύσσονται εντός των ψυχαναλυτικών ινστιτούτων. Ο συγγραφέας, αφού κάνει μια εκτεταμένη αναφορά στην ιστορία της ψυχαναλυτικής εκπαίδευσης, εισάγει την έννοια του συμπλέγματος του Υπερεγώ, μιας δομής που αποτελείται από το επαγγελματικό Υπερεγώ και το σύστημα του θεσμικού Υπερεγώ. Θεωρεί ότι το σύμπλεγμα του Υπερεγώ διαπερνά τις σχέσεις ανάμεσα σε εκπαιδευόμενους, διδάσκοντες αναλυτές , άλλους αναλυτές και το θεσμό του ψυχαναλυτικού ινστιτούτου. Η δομή αυτή μπορεί να παίξει ένα ρυθμιστικό ρόλο αναπαριστώντας τα ιδεώδη του ψυχαναλυτικού επαγγέλματος και ταυτόχρονα μπορεί να παρεμποδίσει τη δημιουργικότητα των νέων αναλυτών. Ο συγγραφέας επισημαίνει τον κίνδυνο μιας άκαμπτης, αυταρχικής ψυχαναλυτικής εκπαίδευσης και προτείνει την ενίσχυση του ρόλου της εποπτείας, την ενθάρρυνση της έρευνας και τον εκδημοκρατισμό και τη διαφάνεια εντός των ψυχαναλυτικών ινστιτούτων.
Jurgen Reeder (1947-)
Σουηδός ψυχαναλυτής και συγγραφέας, διετέλεσε διδάσκων αναλυτής της Σουηδικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης.
Εκτός του παρόντος βιβλίου έχει εκδώσει τον τόμο Reflecting Psychoanalysis: Narrative and Resolve in the Psychoanalytic Experience,2018,Routledge publ. Έχει, επίσης δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε ψυχαναλυτικές επιθεωρήσεις.
Μαϊος 2023 -Margaret S. Mahler, Fred Pine, Anni Bergman: The Psychological Birth of the Human Infant, Symbiosis and Individuation, 1985, Karnac Books Ltd.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε είναι μια από τις κλασσικές ψυχαναλυτικές εργασίες στον τομέα της αναπτυξιακής ψυχολογίας. Αποτελεί τον καρπό μιας πολύχρονης έρευνας των συγγραφέων στις αναπτυξιακές διαδικασίες της βρεφικής και παιδικής ηλικίας και ιδιαίτερα στην περίοδο αποχωρισμού – εξατομίκευσης , την οποία οι συγγραφείς τοποθετούν στην ηλικία 4-36 μηνών. Μελετώνται οι έννοιες του αποχωρισμού, που συνίσταται στην ανάδυση του βρέφους από τη συμβιωτική ένωση με τη μητέρα, και η έννοια της εξατομίκευσης που συνίσταται στην επίτευξη της αναπτυξιακής προόδου που σηματοδοτεί την ανάληψη από το βρέφος των ατομικών χαρακτηριστικών του. Περιγράφονται οι υποφάσεις της περιόδου αυτής και συγκεκριμένα , αυτή της διαφοροποίησης και της ανάπτυξης της εικόνας σώματος, αυτή της εξάσκησης, αυτή της επαναπροσέγγισης και αυτή της εδραίωσης της ατομικότητας και της έναρξης της διαδικασίας σταθεροποίησης του αντικειμένου. Οι συγγραφείς μελετούν τα φαινόμενα που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια αυτών των υποφάσεων μέσα από την παρατήρηση της αλληλεπίδρασης παιδιών με το περιβάλλον τους και συνδέουν τις δυσκολίες στα περάσματα από τη μια φάση στην άλλη με την ανάπτυξη συγκεκριμένων μορφών ψυχοπαθολογίας.
Margaret Mahler (1897-1985)
Η Margaret Mahler γεννήθηκε στο Sopron της Ουγγαρίας στις 10/5/1897. Σπούδασε Ιατρική στη Βουδαπέστη και Παιδιατρική στην Ιένα της Γερμανίας. Στη συνέχεια μετακινήθηκε στη Βιέννη όπου ήρθε σε επαφή με τον Karl Abraham και παρακολούθησε τα σεμινάρια της Anna Freud. Άρχισε την ψυχαναλυτική εκπαίδευσή της στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο της Βιέννης το 1926 και την ολοκλήρωσε το 1933. Αναλύθηκε διαδοχικά από τη Helene Deutsch, τον A.Aichhorn και τον Willi Hoffer. Το 1938 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, έγινε μέλος της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας της Νέας Υόρκης και άρχισε μια τέταρτη ανάλυση με την Edith Jacobson. Eργάστηκε με σοβαρά άρρωστα βρέφη και παιδιά και πρότεινε την έννοια του ‘συμβιωτικού συνδρόμου’ ως διακριτού από την αυτιστική ψύχωση. Η έρευνά της με ‘φυσιολογικά’ παιδιά την οδήγησε στην ανάπτυξη της θεωρίας του αποχωρισμού -εξατομίκευσης και στη διάκριση ανάμεσα στη βιολογική και ψυχολογική γέννηση του παιδιού.
Διετέλεσε διευθύντρια εκπαίδευσης αναλυτών παιδιών στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο της Φιλαδέλφεια και καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Albert Einstein College of Medicine.
Πέθανε στις 2/10/1985 στη Νέα Υόρκη.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε είναι διαθέσιμο στην βιβλιοθήκη της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας.
Απρίλιος 2023 - 'ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ , Στοιχεία, θέσεις, ερωτήματα' , ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ ΜΩΡΑΪΤΗ, Μάρτιος 1984, Αθήνα.
Επιμέλεια: Θανάσης Τζαβάρας
Η έκδοση του συλλογικού τόμου ‘ Ψυχανάλυση και Ελλάδα …’ έγινε το 1984, έτος ίδρυσης της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και αναγνώρισής της ως Study Group της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Την ίδια χρονιά διοργανώθηκε και το 1ο Διεθνές Ψυχαναλυτικό Συμπόσιο των Δελφών.
Ο τόμος αυτός εκδόθηκε με την πρωτοβουλία του Θανάση Τζαβάρα με σκοπό την ‘ ανάλυση της κοινωνικο-ιστορικής ορατότητας της ψυχανάλυσης και των αντιστάσεων που συναντά εδώ και τώρα στην Ελλάδα’. Στην πρόσκληση του επιμελητή έκδοσης ανταποκρίθηκαν πολλοί Έλληνες ψυχαναλυτές και ψυχαναλυτικά ενήμεροι επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στα κείμενά τους βρίσκουμε ερωτήματα σχετικά με τη σχέση ψυχανάλυσης και κοινωνικών επιστημών καθώς και ζητήματα σχετικά με την ιστορία της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα.
Τα περιεχόμενα του τόμου:
Θ. ΤΖΑΒΑΡΑΣ: Εισαγωγή "εγχωρίων προϊόντων"
Σ. ΦΡΟΫΝΤ: Γράμμα στον Ρομαίν Ρολλάν (Μια διαταραχή της μνήμης πάνω στην Ακρόπολη)
Μετάφραση Α. ΒΟΥΔΟΥΡΗ
Γ. ΖΑΒΙΤΖΙΑΝΟΣ: [Ένα κείμενο και προσωπικές αναμνήσεις]
Δ. ΚΟΥΡΕΤΑΣ: Αναμνήσεις δια την ψυχανάλυσιν εις την Ελλάδα
Π. ΧΑΡΤΟΚΟΛΛΗΣ: Η ψυχανάλυση και το πρόβλημα του εγκλιματισμού της στην Ελλάδα
Δ. ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ: Τα πρώτα βήματα και η διάδοση της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα, η ψυχαναλυτική πρακτική και η ανακοπή της γύρω στο 1950
Θ. ΤΖΑΒΑΡΑΣ: Στοιχεία και σημεία από δύο αρχεία
Ε. ΚΟΥΡΙΑ και Γ. ΚΟΥΡΙΑΣ: Μία περίπτωση ψυχαναλυτικής πρακτικής μαζί με υπερρεαλιστικές περιπλανήσεις
Ε. ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ: Ψυχανάλυση και Ελλάδα
Μ. ΚΡΑΝΑΚΗ: Η ψυχανάλυση κι η Ελληνίδα
Η. ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ψυχανάλυση και παραδοσιακή κοινωνία
Ε. ΛΥΜΠΕΡΑΚΗΣ: Ο φορμαλισμός στην ελληνική κουλτούρα και η ψυχανάλυση
Χ. ΠΕΠΕΛΗ: Γράμμα για το θέμα "Ψυχανάλυση και Ελλάδα"
Γ. ΣΤΕΦΑΝΑΤΟΣ: Ψυχανάλυση, Ελλάδα: Σκέψεις, ερωτήσεις, απορίες
Ε. ΤΖΑΒΑΡΑ: Η ψυχανάλυση στην Ελλάδα ή "Μία δυσκολία της ελληνικής ψυχανάλυσης"
Ν. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ: Οι ελληνικές ρίζες της ψυχαναλυτικής σκέψης
Δ. ΛΙΑΡΟΣ: Ψυχανάλυση και ελληνική γλώσσα, ελληνικός λόγος
Γ. ΜΠΟΤΟΝΑΚΗΣ: Το γλωσσικό ζήτημα στην Ελλάδα και η ψυχανάλυση
Α. ΔΟΞΙΑΔΗ-ΤΡΙΠ: Ψυχανάλυση και Αμερική Σε αντιδιαστολή;
Ν. ΜΑΝΟΣ: Πανεπιστημιακό πρόγραμμα εκπαίδευσης στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία στα πλαίσια της ψυχιατρικής ειδίκευσης
Σ. ΜΗΤΡΟΣΥΛΗΣ: Η ιδιαιτερότητα της ψυχιατρικής και η ψυχανάλυση. Παρατηρήσεις μέσα από τη γαλλική εμπειρία
Δ. ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ: Δυστοπία;
Φ. ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ: Μύθος, γλώσσα και ψυχισμός
Ε. ΚΟΥΚΗ: Οι Ιεροί Λόγοι του Αίλιου Αριστείδη
Θ. ΛΙΠΟΒΑΤΣ: Το Σώμα, το Όνομα και οι Αισθήσεις
Μ. ΜΑΡΚΙΔΗΣ: Το φάντασμα της αιτίας
Α. ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ: Πόθος για την ελευθερία και ελευθερία του πόθου
Σ. ΦΡΟΫΝΤ: Το χάσιμο της πραγματικότητας στη νεύρωση και στην ψύχωση
Μετάφραση Α. ΣΚΑΡΠΑΛΕΖΟΥ
Δ. ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ και Θ. ΤΖΑΒΑΡΑΣ: Σχεδίασμα βιβλιογραφίας
Ευρετήριο εννοιών - θεμάτων - νοημάτων – ονομάτων
Πίνακας συμμετεχόντων
Περισσότερα στοιχεία για το συλλογικό τόμο μπορεί να βρει ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης στο βιβλίο της Λένας Ατζινά ‘ Η μακρά εισαγωγή της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα’ , εκδόσεις Τρίαψις Λόγος – Εξάντας, Αθήνα, 2004.
Και τα δύο αναφερόμενα βιβλία βρίσκονται στη βιβλιοθήκη της ΕΨΕ.
Μάρτιος 2023 - Joseph Sandler & Anna Ursula Dreher: What Do Psychoanalysts Want? The Problem of Aims in Psychoanalytic Therapy. Routledge publ., 2006
Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στο ζήτημα του σκοπού της ψυχανάλυσης όπως το αντιμετωπίζουν οι ψυχαναλυτές. Ειδικότερα , ξεκινώντας από την υπόθεση ότι η ψυχαναλυτική εργασία έχει συγκεκριμένους σκοπούς, οι συγγραφείς επιχειρούν να εξετάσουν σε βάθος τα βασικά συστατικά της πολύπλοκης διαδικασίας της ψυχανάλυσης και να περιγράψουν πώς οι απόψεις των ψυχαναλυτών ,σε σχέση με το τι κάνουν με τους ασθενείς τους, άλλαξαν κατά τη διάρκεια της ιστορικής πορείας της ψυχανάλυσης. Αν ο αρχικός σκοπός της ψυχαναλυτικής εργασίας ήταν η απαλλαγή του ασθενούς από τα συμπτώματά του , προοδευτικά , ο σκοπός της ψυχανάλυσης μεταβλήθηκε και κατέτεινε στην απόκτηση της εναισθησίας και την εσωτερίκευση της ικανότητας για αυτοπαρατήρηση και αυτοανάλυση.
Ο πρόλογος του βιβλίου έχει γραφτεί από τον Arnold Cooper.
Περιεχόμενα:
- Introduction
- Freud’s view on aims
- The early Freudians in the 1920’s
- Consolidation in the pre-war decade
- The emigration of analysts and a period of transition
- The 1950s and the widening -scope discussions
- Heightening tensions
- The 1970s and the flowering of pluralism
- Pragmatism and integration in contemporary psychoanalysis
- A framework for thinking about aims
Josepf Sandler (1927-2006)
Γεννήθηκε στην Νότια Αφρική την οποία εγκατέλειψε λόγω του καθεστώτος των φυλετικών διακρίσεων. Σπούδασε ψυχολογία στο Λονδίνο και έκανε την ψυχαναλυτική εκπαίδευσή του στη Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία της οποίας διετέλεσε διδάσκων αναλυτής.
Το 1989 εξελέγη πρόεδρος της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης.
Επιλεγμένη εργογραφία:
-Projection, Identification, Projective Identification, Routledge 1988.
- The Patient and the Analyst, Routledge 1992.
- Understanding Mental Objects, Routledge 1995.
-Freud’s Models of the Mind, Routledge, 1997.
Anna Ursula Dreher
Γερμανίδα ψυχαναλύτρια, καθηγήτρια ψυχολογίας και ψυχανάλυσης στα πανεπιστήμια του Αννόβερου και του Γκίσσεν. Μέλος της Γερμανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Εργάζεται ιδιωτικά στη Φραγκφούρτη.
Φεβρουάριος 2023 - Jacques Press (ed.): Experiencing the Body, a Psychoanalytic Dialogue on Psychosomatics, Routledge publ.,2019.
O συλλογικός τόμος που παρουσιάζουμε αποτελεί καρπό των εργασιών μιας ομάδας εργασίας με αντικείμενο μελέτης την Ψυχοσωματική. Η ομάδα εργασίας λειτουργεί στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ψυχαναλυτικής Ομοσπονδίας και απαρτίζεται από ψυχαναλυτές προερχόμενους από έξι διαφορετικές χώρες και σχολές ψυχαναλυτικής σκέψης. Ανάμεσά τους και οι δύο Έλληνες ψυχαναλυτές , ο Φώτης Μπόμπος και η Μαρίνα Περρή που συμμετέχουν με κείμενα θεωρητικού και κλινικού ενδιαφέροντος. Συγκεκριμένα, θίγουν τα ζητήματα των επιπτώσεων του πρώιμου τραύματος στην ψυχοσωματική ισορροπία, της μεταβίβασης και αντιμεταβίβασης στη θεραπεία ψυχοσωματικών ασθενών, των διαδικασιών συμβολοποίησης , των ενορμήσεων και των συναισθημάτων, των αμυντικών μηχανισμών κ.α.
Οι συγγραφείς του τόμου:
- Jacques Press( ed.) , διδάσκων ψυχαναλυτής της Ελβετικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας/ΙΡΑ , βραβευμένος με το βραβείο Pierre Marty για την Ψυχοσωματική, το 1997.
- Φώτης Μπόμπος, διδάσκων αναλυτής της ΕΨΕ/ΙΡΑ
- Jorg Frommer, διδάσκων αναλυτής της Γερμανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας.
- Μαρίνα Περρή, διδάσκουσα αναλύτρια της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας /ΙΡΑ.
- Eva Schmid-Gloor, διδάσκουσα αναλύτρια της Ελβετικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας/ΙΡΑ
- Berengere de Senarclens , διδάσκουσα αναλύτρια της Ελβετικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας /ΙΡΑ.
- Christiane Seulin, διδάσκων αναλυτής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας Παρισίων/ΙΡΑ.
- Luigi Solano, διδάσκων αναλυτής της Ιταλικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας/ΙΡΑ
- Nick Temple, διδάσκων αναλυτής της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας /ΙΡΑ.
- Luigi Solano, διδάσκων αναλυτής της Ιταλικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας.
Ιανουάριος 2023 - Marie Bonaparte: The Life and Works of Edgar Allan Poe, a Psychoanalytic Interpretation, Hogarth Press, 1949.
Foreword by Sigmund Freud.
IN this book my friend and pupil, Marie Bonaparte, has shone the light of psycho-analysis on the life and work of a great writer with pathologic trends.
Thanks to her interpretative effort, we now realise how many of the characteristics of Poe's works were conditioned by his personality, and can see how that personality derived from intense emotional fixations and painful infantile experiences. Investigations such as this do not claim to explain creative genius, but they do reveal the factors which awaken it and the sort of subject matter it is destined to choose. Few tasks are as appealing as enquiry into the laws that govern the psyche of exceptionally endowed individuals.
SIGM. FREUD
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε στα Γαλλικά το 1933 και μεταφράστηκε στα Αγγλικά το 1949. Η συγγραφέας προσπαθεί να αποκαλύψει τις ασυνείδητες δυνάμεις οι οποίες καθόρισαν τη ζωή και το λογοτεχνικό έργο του A.E.Poe. Είναι γνωστό ότι τόσο η ζωή της Bonaparte, όσο και του A.E.Poe σημαδεύτηκαν από τις πρώιμες γονικές αποστερήσεις. Η πρώτη δεν γνώρισε ποτέ τη μητέρα της η οποία πέθανε στον τοκετό της κόρης της, ο δεύτερος έχασε και τους δυο γονείς του πριν συμπληρώσει τα τρία χρόνια της ζωής του και υιοθετήθηκε από ανάδοχη οικογένεια. Στο έργο της η Bonaparte αναλύει γνωστά διηγήματα του Poe, όπως Berenice, Ligeia, The Fall of the House of Usher, The Narrative of Arthur Gordon Pym, υποστηρίζοντας ότι η φαντασίωση μιας ζωντανής-νεκρής μητέρας και η φαντασίωση της επιστροφής στο μητρικό σώμα, τροφοδοτούν την καλλιτεχνική δημιουργική ορμή του συγγραφέα.
Το βιβλίο προλογίζει ο S.Freud.
Bonaparte Marie (1882-1962)
H Marie Bonaparte ήταν Γαλλικής καταγωγής ψυχαναλύτρια, αναλυόμενη, μαθήτρια και στενή φίλη του S.Freud. Γεννήθηκε το 1882 στη Γαλλία. Η μητέρα της πέθανε κατά τη διάρκεια του τοκετού. Σε ηλικία 25 ετών παντρεύτηκε τον Πρίγκηπα Γεώργιο της Ελλάδος και της Δανίας με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Μελέτησε έργα του Freud πριν ζητήσει ανάλυση από τον ίδιο, το 1925. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας των Παρισίων και της Γαλλικής Επιθεώρησης της Ψυχανάλυσης. Μετέφρασε πολλά από τα φροϋδικά κείμενα στα Γαλλικά, ενώ συνέγραψε πλήθος ψυχαναλυτικών μονογραφιών όπως Ψυχανάλυση και Βιολογία, Εισαγωγή στη θεωρία των Ενστίκτων, Ψυχανάλυση και Ανθρωπολογία, Γυναικεία Σεξουαλικότητα κ.α. Ήταν αυτή που βοήθησε το Freud και την οικογένειά του να διαφύγουν από την Ναζιστική Βιέννη και να μεταναστεύσουν στο Λονδίνο. Ίδρυσε την πρώτη ψυχαναλυτική ομάδα ( Εμπειρίκος, Κουρέτας, Ζαβιτζιάνος) στην Ελλάδα και συνέβαλλε στην θεσμική αναγνώρισή της από την Διεθνή Ψυχαναλυτική Ένωση. Στη δεκαετία του 1950 , διετέλεσε αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Πέθανε στις 21 Σεπτεμβρίου 1962 από λευχαιμία. Αποτεφρώθηκε στη Μασσαλία και η τέφρα της ενταφιάστηκε στον τάφο του συζύγου της Πρίγκηπα Γεωργίου στο Τατόι.
Δεκέμβριος 2022 - Gay Peter : Freud: a life of our time , Norton & Company, 1998, N.Y.
Ο τόμος αυτός αποτελεί ίσως την πληρέστερη και πιο ανθρώπινη βιογραφία του Sigmund Freud. Ο συγγραφέας της μετά από πολύχρονη έρευνα στα αρχεία παρουσιάζει τον άνθρωπο Freud χωρίς την αγιογραφική διάθεση με την οποία αντιμετώπισε τον ιδρυτή της ψυχανάλυσης ο Ernest Jones στη δική του τρίτομη βιογραφία. Ο Gay στο ογκώδες αυτό έργο παραθέτει πληροφορίες ,ως τότε άγνωστες , για τη ζωή και το έργο του Freud και δεν διστάζει να πάρει θέση στις ψυχαναλυτικές έριδες σχετικά με την αξία του φροϋδικού έργου στη σύγχρονη εποχή. Η κριτική βιβλιογραφία που παραθέτει στο τέλος του βιβλίου, δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να μελετήσει λεπτομερειακά τα όσα έχουν κατά καιρούς γραφτεί για τη ζωή και το έργο του Freud. To βιβλίο κυκλοφόρησε στα Ελληνικά από τις εκδόσεις ΟΔΥΣΣΕΑΣ, σε μετάφραση Ιακώβου Κοπερτί, το 2012.
Peter Gay (1923-2015)
Πολυβραβευμένος ιστορικός και συγγραφέας, καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο Columbia και αργότερα στο πανεπιστήμιο του Yale. Γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1923 και μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1941. Θεωρήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους ιστορικούς του Ευρωπαϊκού πνεύματος στις ΗΠΑ.
Επιλογή από την εργογραφία του:
- The Party of Humanity: Essays in the French Enlightenment, 1964.
- Weimar Culture: The Outsider as Insider, 1968
-The Enlightenment : An Interpetation: The Science of Freedom, 1969.
- Freud, Jews and Other Germans: masters and Victims in Modernist Culture, 1976.
-Freud for Historians, 1985.
-Reading Freud: Explorations and Entertainments, 1990
Νοέμβριος 2022 - Avner Bergstein: Bion and Meltzer’s Expeditions into Unmapped Mental Life: Beyond the Spectrum in Psychoanalysis, Routledge publ., 2018. , Vassilis Kapsambelis: L’ Angoisse (2nd ed.) QUE SAIS JE, 2022
Η στήλη ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ τιμά τους δύο φιλοξενούμενους ομιλητές του 15ου Ετήσιου Συνεδρίου της ΕΨΕ, παρουσιάζοντας ένα μέρος του συγγραφικού έργου τους.
Το βιβλίο του Αvner Bergstein, ψυχαναλυτή παιδιών και ενηλίκων και διδάσκοντος αναλυτή της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας του Ισραήλ και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης, εστιάζει στο έργο του Wilfred Bion και στον εμπλουτισμό του από τις συνεισφορές του Donald Meltzer. Στα οχτώ κεφάλαιά του, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν ήδη δημοσιευτεί σε έγκυρες ψυχαναλυτικές επιθεωρήσεις, ο συγγραφέας επιχειρεί να συνδυάσει τις θεωρητικές αναφορές των Bion και Meltzer με το κλινικό υλικό, επιδιώκοντας την ανάδειξη των περιοχών εκείνων του ψυχισμού που είναι δύσκολο να χαρτογραφηθούν με βάση τη γλωσσική επικοινωνία.
Το βιβλίο του Βασίλη Καψαμπέλη, ψυχίατρου-ψυχαναλυτή, μέλους της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας των Παρισίων και διευθυντή της Γαλλικής Επιθεώρησης της Ψυχανάλυσης, ασχολείται με το θέμα του άγχους και τις πολλαπλές εκφάνσεις του. Προσπαθεί να διερευνήσει το θέμα λαμβάνοντας υπόψη ψυχιατρικές , ψυχαναλυτικές , νευρολογικές και φιλοσοφικές απόψεις.
Οκτώβριος 2022 - Wolfgang Lassmann: Lost to Desire, The Ecole Psychosomatique de Paris and its Encounter with the Patients Who Do Not Thrive, Routledge, 2022
H στήλη ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ τιμά την επέτειο ενός χρόνου από το θάνατο της Άννας Ποταμιάνου, παρουσιάζοντας το βιβλίο του Αυστριακού ψυχαναλυτή Wolfgang Lassmann. Ο συγγραφέας ασχολείται στον τόμο αυτό με την έννοια της μηχανιστικής λειτουργίας και σκέψης, έννοια που εισήγαγαν το 1962 οι P.Marty και Μ.de M’ Uzan για να περιγράψουν ασθενείς με φτωχή φαντασιακή ζωή και ψυχοσωματικά προβλήματα. Στον τόμο αυτό αναλύεται η σκέψη και η κλινική πρακτική αναλυτών της Ψυχοσωματικής Σχολής των Παρισίων, μεταξύ αυτών η Άννα Ποταμιάνου, ο Νίκος Νικολαϊδης, ο Pierre Marty, o Michel Fain, o Cesar και η Sara Botella , o Claude Smadza κ.α.
Ο Wolfang Lassmann είναι ψυχαναλυτής σε ιδιωτική πρακτική, μέλος της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας της Βιέννης και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης.
Σεπτέμβριος 2022 - Janine Chasseguet- Smirgel: THE EGO IDEAL. A psychoanalytic essay on the malady of the ideal. Free Association Books, London, 1985
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε, για πρώτη φορά, στη γαλλική γλώσσα, το 1975, και μεταφράστηκε στα αγγλικά από τον Paul Barrows to 1985. Πρόκειται για μια σημαντική μονογραφία στην οποία η συγγραφέας βασιζόμενη στη φροϋδική θεωρία εξετάζει την έννοια του ιδεώδους του εγώ και τα πεπρωμένα της τόσο στα άτομα όσο και στις ομάδες. Θεωρεί ότι κάτω από ευνοϊκές συνθήκες η επιθυμία επιστροφής σε μια αρχαϊκή κατάσταση συγχώνευσης μπορεί να λειτουργήσει ως μια ώση ωρίμανσης και να ευνοήσει τη δημιουργικότητα , ενώ κάτω από τραυματικές συνθήκες μπορεί να διαταράξει τη σχέση με την πραγματικότητα. Στο βιβλίο, το οποίο προλογίζει ο διάσημος θεωρητικός του ναρκισσισμού, κοινωνιολόγος Christopher Lasch, η συγγραφέας παραθέτει την πλήρη εξέλιξη της σκέψης του Freud σχετικά με το υπερεγώ, το ιδεώδες του εγώ και τις σχέσεις τους με το ναρκισσισμό.
Janine Chasseguet -Smirgel
Γαλλίδα ψυχαναλύτρια Εβραϊκής καταγωγής. Γεννήθηκε στο Παρίσι το 1928 και πέθανε το 2006. Ήταν διδάσκουσα αναλύτρια της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας των Παρισίων και διετέλεσε αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Μετά την ψυχαναλυτική εκπαίδευσή της σπούδασε πολιτικές επιστήμες. Από τη θέση αυτή εναντιώθηκε, μαζί με το σύζυγό της, επίσης ψυχαναλυτή, Bela Grunberger , στην ουτοπική πολιτική ιδεολογία του Μάη του ’68 και στους μαρξιστές αναλυτές H.Marcuse και F.Deleuze. Tα κύρια θεωρητικά ενδιαφέροντά της ήταν η γυναικεία σεξουαλικότητα, η διαστροφή, οι εκφάνσεις του ναρκισσισμού και η σχέση τους με τη δημιουργικότητα και την καταστροφικότητα.
Έχει γράψει:
-Female Sexuality: new psychoanalytic views, University of Michigan Press,1970
-Creativity and Perversion, W.W.Norton,1984
-Sexuality and mind: the role of the father and the mother in the psyche, New York University Press,1986
-The Body as Mirror of the World, Free Associations Books, 2005
Ιούλιος 2022 - Peter Hartocollis (editor), Ian Davidson Graham (editor): The Personal Myth in Psychoanalytic Theory , by Delphi International Psychoanalytic Symposium 1984, International Universities Press, 1992
O συλλογικός αυτός τόμος περιέχει τα πρακτικά των ομιλιών του 1ου Διεθνούς Ψυχαναλυτικού Συμποσίου των Δελφών που έγινε τον Αύγουστο του 1984 με τη συμμετοχή διακοσίων πενήντα ψυχαναλυτών από όλο τον κόσμο. Θέμα του συνεδρίου ήταν η έννοια του Προσωπικού Μύθου για την οποία είχε γράψει ο Ernst Kris το 1956. Γνωστοί ξένοι και Έλληνες ψυχαναλυτές παρουσίασαν εργασίες σχετικές με το θέμα αυτό. Μεταξύ αυτών οι : Γεώργιος Ζαβιτζιάνος, Jacob Arlow, Andre Green, Otto Kernberg , Donald Meltzer , Eva Lester. Στον τόμο αυτό έχει προστεθεί και ένα κείμενο της Άννας Ποταμιάνου που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1985.
Εκτεταμένη παρουσίαση του Συμποσίου έγινε από την Canadian Journal of Medical Association, vol.131, 15/10/1984 και παρουσιάζεται εδώ για πρώτη φορά.
Ιούνιος 2022 - HERBERT ROSENFELD: IMPASSE AND INTERPRETATION, therapeutic and anti-therapeutic factors in the psychoanalytic treatment of psychotic, borderline and neurotics patients, Brunner-Routledge publ., 1987
Το βιβλίο αυτό αποτελεί προϊόν της πολύχρονης εμπειρίας του συγγραφέα με τους λεγόμενους «δύσκολους» ασθενείς. Στα έντεκα κεφάλαιά του, ο Rosenfeld αναλύει διεξοδικά, ζητήματα όπως τη συμβολή του αναλυτή στην έκβαση της ανάλυσης ψυχωτικών και οριακών ασθενών, τον λιβιδινικό και καταστροφικό ναρκισσισμό, και τα θεραπευτικά αδιέξοδα που προκύπτουν ως αποτέλεσμα είτε της αρνητικής θεραπευτικής αντίδρασης, είτε της κατάρρευσης της επικοινωνίας ανάμεσα στον αναλυτή και στον αναλυόμενο. Τέλος, δίνεται έμφαση στην έννοια της προβλητικής ταύτισης.
HERBERT ROSENFELD (1910-1986)
Ο H.A. Rosenfeld γεννήθηκε στη Νυρεμβέργη της Γερμανίας το 1910 και πέθανε στο Λονδίνο το 1986. Σπούδασε Ιατρική και Ψυχιατρική στο Μόναχο. Μετά τις διώξεις που άσκησαν στους Εβραίους οι Ναζί αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στην Αγγλία όπου εργάστηκε σε διάφορα ψυχιατρικά νοσοκομεία. Προσπάθησε να εφαρμόσει ψυχοθεραπευτικές μεθόδους στη θεραπεία των σχιζοφρενών ασθενών. Το 1942 άρχισε την ψυχαναλυτική εκπαίδευσή του στη Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία και ταυτόχρονα την ανάλυσή του με τη Melanie Klein. Το 1949 έγινε διδάσκων αναλυτής της Βρετανικής Ψυχαναλυτική ς Εταιρείας. Στα κύρια ενδιαφέροντά του συμπεριλαμβάνονται η αναλυτική θεραπεία σχιζοφρενών και οριακών ασθενών, οι χρόνιες συγχυτικές καταστάσεις των ψυχωτικών, οι παθολογικές μορφές του ναρκισσισμού και τα θεραπευτικά αδιέξοδα στην ανάλυση. Εκτός του παρόντος βιβλίου, έχει εκδώσει τον τόμο « Psychotic States» (1965) και έχει δημοσιεύσει πλήθος ψυχαναλυτικών άρθρων.
Μαϊος 2022 - KOHUT HEINZ: The Analysis of the Self: A Systematic Approach to the Psychoanalytic Treatment of Narcissistic Personality Disorders New York, International Universities Press, 1971
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη από μια σειρά τριών μονογραφιών που εξέδωσε ο Heinz Kohut και πραγματεύονται το ζήτημα του ναρκισσισμού και της θεραπείας των ασθενών με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. Πρόκειται για ένα έργο- μετάβαση μέσω του οποίου ο συγγραφέας δηλώνει τη μετακίνησή του από τη κλασσική φροϋδική θεωρία στην θεωρία της Ψυχολογίας του Εαυτού. Έννοιες όπως αυτή του εαυτοαντικειμένου (self object) , της εναισθησίας (empathy) και των ναρκισσιστικών μεταβιβάσεων ( εξιδανικευτική και κατοπτρική μεταβίβαση) , γίνονται αντικείμενα επεξεργασίας.
KOHUT HEINZ (1913-1981)
Ο Heinz Kohut γεννήθηκε στη Βιέννη το 1913 και πέθανε στο Σικάγο το 1981. Θεωρείται , μαζί με τον Otto Kernberg , ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του ναρκισσισμού στην Αμερική. Ήρθε σε επαφή με τα κείμενα του Freud κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στη Βιέννη. Η πρώτη ανάλυσή του έγινε με τον August Ainchorn. Λίγο μετά την εισβολή των Ναζί στην Αυστρία αναγκάστηκε να μεταναστεύσει , αρχικά στην Αγγλία και στη συνέχεια στις ΗΠΑ. Εγκαταστάθηκε στο Σικάγο όπου σπούδασε Νευρολογία και Ψυχιατρική και στη συνέχεια εκπαιδεύτηκε στην Ψυχανάλυση στο Ψυχαναλυτικό Ινστιτούτο του Σικάγο. Είναι ο θεμελιωτής της Ψυχολογίας του Εαυτού και εισηγητής καινοτόμων ιδεών σχετικών με το ναρκισσισμό και τη θεραπεία των ναρκισσιστικών διαταραχών προσωπικότητας. Διετέλεσε αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης για πολλά χρόνια. Σημαντικά έργα του είναι οι μονογραφίες : ‘ The Analysis of the Self’ (1971) , ‘ The Restoration of the Self’ (1977) και ‘ How does Analysis cure?’(1984).
Απρίλιος 2022 - WILFRED R. BION. War Memoirs. 1917-1919. Edited by Francesca Bion, London: Karnac Books, 1997
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε το 1997 με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του Bion. Περιέχει το προσωπικό ημερολόγιο του συγγραφέα με αναμνήσεις από τη συμμετοχή του στις μάχες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Bion πολέμησε στις τάξεις του Αγγλικού στρατού ως διοικητής τεθωρακισμένου οχήματος και τιμήθηκε με παράσημα για την ανδρεία του. Το ημερολόγιο γράφτηκε δυο χρόνια μετά την αποστράτευσή του και απευθύνεται στη μητέρα του. Σε αυτό ο Bion προσπαθεί να επεξεργαστεί τα ανεξίτηλα τραύματα που άφησε στον ψυχισμό του ο πόλεμος και να αφηγηθεί ό,τι δεν μπαίνει εύκολα σε λέξεις : την απόλυτη φρίκη και τον τρόμο του πολέμου καθώς και την προσπάθεια επιβίωσης. Πολλοί ,θεωρούν ότι στην εμπειρία του πολέμου βρίσκονται οι βάσεις των μεταγενέστερων θεωρητικών συλλήψεων του Bion και κυρίως της εργασίας του με τις ομάδες, της έννοιας της επίθεσης στους δεσμούς και των εννοιών του περιέχοντος και περιεχομένου.
Wilfred R.Bion (1897-1979)
Ο W.R.Bion γεννήθηκε στην Ινδία το 1897 και πέθανε στην Οξφόρδη το 1979. Ήρθε σε επαφή με τα κείμενα του Freud κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Ιστορία και στην Ιατρική. Το 1938 άρχισε την πρώτη ανάλυσή του με τον John Rickman. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε ως στρατιωτικός ψυχίατρος και ανέπτυξε πλούσιο θεωρητικό και κλινικό έργο στις ομάδες. Το 1945 άρχισε τη δεύτερη ανάλυσή του με τη Melanie Klein και το 1950 εξελέγη μέλος της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας της οποίας διετέλεσε πρόεδρος την περίοδο 1962-1965. Μετά το 1970 εργάστηκε στη Βόρεια Αμερική.
Ο Βion είναι γνωστός για τις θεωρητικές καινοτομίες του σχετικά με τη λειτουργία της σκέψης. Εισήγαγε τις έννοιες της ονειροπόλησης βασιζόμενης στην ελεύθερη προσοχή, της α- λειτουργίας , του περιέχοντος και περιεχομένου κ.α. Το έργο του αρδεύεται από το έργο του Freud και της Klein. Θεωρείται ένας από τους πιο καινοτόμους θεωρητικούς της ψυχανάλυσης.
Μάρτιος 2022 - OTTO FENICHEL: Problems of Psychoanalytic Technique, Psychoanalytic, Quarterly Press, 1969
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1941 και είναι ένα από τα πρώτα συγγράμματα Ψυχαναλυτικής Τεχνικής. Ο συγγραφέας βασίζεται στην οικονομική θεωρία των ενορμήσεων και στην πρωτοκαθεδρία της βρεφικής σεξουαλικότητας. Παρά το γεγονός ότι οι απόψεις του Fenichel θεωρούνται σχηματικές από πολλούς σύγχρονους ψυχαναλυτές, εν τούτοις τα ζητήματα τεχνικής που θίγει ο συγγραφέας κινούνται κοντά στη Φροϋδική γραμμή σκέψης. Τονίζεται ότι η ερμηνεία πρέπει να έχει κατεύθυνση από την ‘επιφάνεια’ προς το ‘βάθος’ του ψυχισμού, αναδεικνύεται η σημασία της αντιμεταβίβασης, όπως και η επιρροή της προσωπικότητας του αναλυτή στην ανάπτυξη της μεταβίβασης. Παρά το γεγονός ότι το βιβλίο αυτό συμπληρώνει ογδόντα, περίπου, χρόνια ζωής, εντούτοις θεωρείται κλασσικό στο είδος του.
OTTO FENICHEL (1897-1946)
Ο Otto Fenichel γεννήθηκε στη Βιέννη το 1897 και πέθανε στο Λος Άντζελες το 1946. Σπούδασε ιατρική, παρακολούθησε τις διαλέξεις του Freud στο πανεπιστήμιο της Βιέννης και έκανε την πρώτη ανάλυσή του με τον Paul Federn. Το 1926 μετακινήθηκε στο Βερολίνο όπου συνέχισε την ανάλυσή του με τον Sandor Rado. Έγινε μέλος της Γερμανικής Ψυχαναλυτικής Ένωσης και δίδαξε ψυχανάλυση στο Ινστιτούτο του Βερολίνου. Στα σεμινάριά του συζητούσε τα ψυχαναλυτικά θέματα από μια Μαρξιστική προοπτική. Μετά την άνοδο των Ναζί στην εξουσία ο
Fenichel έφυγε από τη Γερμανία και μετά από περιπλάνηση σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1938. Εκεί συνέχισε την ψυχαναλυτική εργασία του και διετέλεσε αντιπρόεδρος της Ψυχαναλυτική Εταιρείας του Σαν Φρανσίσκο και εκδότης του γνωστού περιοδικού Psychoanalytic Quarterly Το πιο γνωστό και σημαντικό έργο του θεωρείται Η Ψυχαναλυτική Θεωρία της Νεύρωσης (1945).
Φεβρουάριος 2022 - BELA GRUNBERGER : LE NARCISSISME , Essais de psychanalyse , Payot ,Paris, 1971
Ο τόμος αυτός αποτελεί την πρώτη σειρά δοκιμίων του Grunberger με θέμα το ναρκισσισμό. Ο συγγραφέας ,εκκινώντας από τις απόψεις του Ferenczi , όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, θεωρεί το ναρκισσισμό ως έναν αυτόνομο ψυχικό παράγοντα που έχει τις ρίζες του σε μια κατάσταση όπου ‘ το έμβρυο είναι ένα παράσιτο εντός της μήτρας και αποτελεί μαζί με τη μητέρα μια τέλεια μονάδα’. Αυτή η ‘ μονάδα’ θα αποτελέσει μια ψυχική δομή που θα παραμείνει για όλη τη διάρκεια της ζωής. Ο Grunberger θεωρεί ότι η θεωρία του για το ναρκισσισμό συμπληρώνει την αντίστοιχη φροϋδική θεωρία. Ανάμεσα στα θέματα που αναλύονται στο βιβλίο αυτό είναι η ναρκισσιστική ολότητα, η ναρκισσιστική επιβεβαίωση, ο ναρκισσισμός ως ενστικτική ώση, η ναρκισσιστική τριάδα, ο ηθικός ή ιδεώδης ναρκισσισμός κ.α. Το βιβλίο μεταφράστηκε στην Αγγλική γλώσσα με τίτλο « NARCISSISM ,Psychoanalytic Essays» και εκδόθηκε το 1979 από τον εκδοτικό οίκο International Universities Press.
BELA GRUNBERGER (1903-2005)
O Bela Grunberger γεννήθηκε το 1903 στη Ρουμανία. Μετά από πολύχρονη περιπλάνηση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και επαγγέλματα , κατέληξε στη Γαλλία όπου σπούδασε Ιατρική και άρχισε την ανάλυσή του με το Sacha Nacht. Έγινε μέλος της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας του Παρισιού και ταυτόχρονα άρχισε να δημοσιεύει κείμενα στα οποία εξέθετε τις θεωρητικές απόψεις του για το ναρκισσισμό. Τις απόψεις αυτές , που συνάντησαν πολύ μεγάλη αμφισβήτηση από πολλούς ψυχαναλυτές, συνέχισε να επεξεργάζεται ως το τέλος της ζωής του. Υπήρξε σφοδρός πολέμιος τόσο των θεωρητικών απόψεων όσο και των θεσμικών πρακτικών του Λακάν. Συνέγραψε πολλά βιβλία με θέμα το Ναρκισσισμό, τη Μετουσίωση ,τις Διαστροφές , τη σχέση Ναρκισσισμού , Χριστιανισμού και Αντισημιτισμού.
Ιανουάριος 2022 - Χαρτοκόλλης Πέτρος: Χρόνος και Αχρονικότητα, Παραλλαγές της χρονικής εμπειρίας ( Μια ψυχαναλυτική προσέγγιση)
εκδόσεις Καστανιώτη, 2006, Αθήνα.
Το 2022 συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση του Πέτρου Χαρτοκόλλη. Η βιβλιοθήκη της ΕΨΕ τιμά την επέτειο αυτή παρουσιάζοντας ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία του με θέμα την υποκειμενική εμπειρία του Χρόνου. Το βιβλίο αυτό γράφτηκε, καταρχάς, στα Αγγλικά και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1983 από τον εκδοτικό οίκο International Universities Press. H ελληνική έκδοση ( μετάφραση : Μίνα Χαραλάμπους- επιμέλεια : Δροσούλα Τσαρμακλή) είναι αναθεωρημένη από τον ίδιο το συγγραφέα, σε σχέση με την πρωτότυπη αγγλική.
Το βιβλίο αυτό θεωρήθηκε από τις πιο σημαντικές συνεισφορές στην ψυχαναλυτική κατανόηση της υποκειμενικής εμπειρίας του Χρόνου.
"Ο χρόνος είναι χωρίς αμφιβολία μια πρωτεύουσα διάσταση της ύπαρξής μας. Μπαίνοντας σε αυτή τη μυστηριώδη περιοχή της συνείδησης, ο συγγραφέας διερευνά τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους βιώνεται ο χρόνος, το πώς διαφοροποιεί και διαφοροποιείται από τα ανθρώπινα συναισθήματα και τις ενορμήσεις που τα διακινούν. Κεντρική σημασία έχει η επίδραση της ψυχοπαθολογίας στην αντίληψη του χρόνου, η σχέση του χρόνου με τις νευρωτικές ,οριακές, ναρκισσιστικές και ψυχωτικές καταστάσεις , καθώς και με πολλούς άλλους παράγοντες όπως τα όνειρα, τα φάρμακα, η ηλικία και ο φόβος του θανάτου…".
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Βιογραφικά στοιχεία του Πέτρου Χαρτοκόλλη
https://www.psychoanalysis.gr/index.php/epse/in-memoriam#slider-14
Δεκέμβριος 2021 - Pearl King (ed.)- Riccardo Steiner (ed.): The Freud-Klein Controversies - 1941-1945, Routledge publ., 1991, London.
Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τα πρακτικά των Επίμαχων Συζητήσεων που διεξήχθησαν, μεταξύ 1941-1945, στη Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία. Στα κείμενα αυτά , που έχουν χαρακτηριστεί ως εκ των πιο σημαντικών ντοκουμέντων στην ιστορία της ψυχανάλυσης, αποτυπώνονται οι θεωρητικές και κλινικές διαφορές ανάμεσα στην Anna Freud και στη Melanie Klein, που σημάδεψαν τη Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία και την οδήγησαν σε αναθεώρηση της οργανωτικής δομής της και των εκπαιδευτικών διαδικασιών της.
Στον τόμο αυτό, ο αναγνώστης βρίσκει κλασσικά θεωρητικά κείμενα όπως ‘The Nature and Function of phantasy’ της Susan Isaacs , ‘Certain functions of introjection and projection in early infancy’ της Paula Heimann, καθώς και σημαντικά κείμενα για την ψυχαναλυτική τεχνική γραμμένα από τις Melanie Klein , Anna Freud, Sylvia Paine, Ella Sharpe και Marjorie Brierley.
Οι επιμελητές του βιβλίου:
- Pearl King (1918-2015) , ψυχολόγος, εκπαιδεύτηκε ως ψυχαναλύτρια στη Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία μεταξύ 1945 και 1950 και έγινε διδάσκουσα αναλύτρια το 1955. Ήταν η πρώτη μη γιατρός πρόεδρος της Βρετανικής Εταιρείας (1982-1984). Είχε σημαντικά αξιώματα στην Διεθνή Ψυχαναλυτική Ένωση και στην Ευρωπαϊκή Ψυχαναλυτική Ομοσπονδία. Μετά τη συνταξιοδότησή της ασχολήθηκε με τη μελέτη και ηλεκτρονική επεξεργασία των αρχείων της Εταιρείας. Το 1992 τιμήθηκε με το βραβείο Sigurney για τη συνολική προσφορά της στην Ψυχανάλυση.
- Riccardo Steiner , ιταλικής καταγωγής , μέλος της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και σημερινός υπεύθυνος των αρχείων της. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ιστορία της Ψυχανάλυσης. Εκτός του παρόντος τόμου, έχει εκδώσει βιβλία σχετικά με τις επιπτώσεις της μετανάστευσης των Ευρωπαίων ψυχαναλυτών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Βραβεύτηκε με το βραβείο Sigurney το 2001.
Νοέμβριος 2021 - Marianne Leuzinger-Bohleber(editor), Jorge Canestri (editor), Anna U.Dreher(editor) : Pluralism and Unity? Methods of Research in Psychoanalysis.IPA, 2003
Ο συλλογικός αυτός τόμος περιλαμβάνει δεκατέσσερα άρθρα που παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Συνέδριο με θέμα : ‘ Η Ψυχαναλυτική Μέθοδος ανάμεσα στην Κλινική, Εννοιολογική και Εμπειρική Έρευνα’, που οργανώθηκε από την Διεθνή Ψυχαναλυτική Ένωση το 2002. Στον τόμο αυτό καταγράφεται η ποικιλομορφία της σχετικής με την ψυχαναλυτική έρευνα κουλτούρας στις διάφορες ψυχαναλυτικές εταιρείες της ΙΡΑ. Συμμετέχουν με κείμενά τους, μεταξύ άλλων, οι Marianne-Leuzinger Bohleber ,Andre Green,Werner Bohleber, Allain de Mijolla, Roger Perron, Anna Ursula Dreher, Ricardo Bernardi, Jorge Canestri, Peter Fonagy, Mark Solms.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
The International Psychoanalysis Library
-- Foreword
-- Pluralism and unity in psychoanalytic research: some introductory remarks
-- The pluralism of sciences and psychoanalytic thinking
-- Plurality of sciences and the unity of reason
-- Between hermeneutics and natural science: some focal points in the development of psychoanalytic clinical theory in Germany after 1945
-- Freud and psychoanalytic research: a brief historical overview
-- What are we looking for? How?
-- What does conceptual research have to offer?
-- What kind of evidence makes the analyst change his or her theoretical and technical ideas?
-- The logic of psychoanalytic research
-- Attachment theory and long-term psychoanalytic outcome: are insecure attachment narratives less accurate?
-- Psychotherapy with a victim of extreme violence: clinical case report and qualitative analysis
-- Preliminaries for an integration of psychoanalysis and neuroscience
-- Two pathways towards knowing psychoanalytic process
-- Psychoanalysis and science: some remarks on demarcation and legitimation
-- Appendix
Οκτώβριος 2021 - Άννα Ποταμιάνου: Διαδικασίες Επανάληψης και Προσφορές του Εγώ
ΑΘΗΝΑ, 1996 , Εκδόσεις Κέδρος
Η Άννα Ποταμιάνου έφυγε από τη ζωή τον Αύγουστο του 2021 αφήνοντας πίσω της πλούσιο κλινικό, θεωρητικό , εκπαιδευτικό και συγγραφικό έργο. Το βιβλίο της " Διαδικασίες επανάληψης και προσφορές του Εγώ'' εκδόθηκε για πρώτη φορά στα γαλλικά το 1996. Μεταφράστηκε στα ελληνικά από την Ιφιγένεια Μποτουροπούλου και εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο ' Κέδρος' το 1999.
''Στις μέρες μας και στον πολιτισμό μας όλο και πιο συχνά βλέπουμε συμπεριφορές με την μορφή αναστολών, παραιτήσεων από επιθυμίες και προσκτήσεις, καθώς και διαβήματα καταστροφικά που βραχυκυκλώνουν ένα μέρος του δυναμικού των ατόμων. Υπάρχουν συμπεριφορές που φαίνεται να είναι δαπάνες χωρίς όφελος. Πράξεις που ξεπερνούν ακόμα και τη γεύση που κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν στη δυστυχία, εκδηλώσεις μιας αυτοκαταστροφικότητας που οδηγεί σε ψυχικές ή σωματικές αποεπενδύσεις. Η ψυχανάλυση -ίσως γιατί αγγίζει σήμερα πολύ πιο βαθιά στρώματα απ' ό,τι παλαιότερα-, αλλά και η καθημερινή μας ζωή, αποκαλύπτουν μορφές διαδικασιών επανάληψης των οποίων αποτέλεσμα είναι διάφορες εκδηλώσεις που εγκαθιστούν αναπηρίες στο εγώ. Αυτό το βιβλίο μελετά τι προέχει και τι επιβάλλει τέτοιες διαδικασίες στην ψυχική ζωή. Αναφέρεται σ' αυτή τη σάρκα του ψυχισμού μας που είναι ο καταναγκασμός της επανάληψης'' ( από το οπισθόφυλλο του βιβλίου )
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
- ΣΑΒΒΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ ( 1996) : '' Σύγχρονες απόψεις για τη μεταψυχολογία. Η οπτική της Άννας Ποταμιάνου με αφορμή το βιβλίο της Διαδικασίες της επανάληψης και προσφορές του εγώ'', ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ , 55, σ.34-40.
- ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΣΤΕΦΑΝΑΤΟΣ (1999): '' Άννα Ποταμιάνου: διαδικασίες επανάληψης και προσφορές του Εγώ'', ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ,3, 237-243.
Σεπτέμβριος 2021 - Freud : Living And Dying By Max Schur
New York, 1972: International Universities Press
Ο S. Freud πέθανε τα ξημερώματα της 23ης Σεπτεμβρίου 1939 στο Λονδίνο. Δύο ημέρες πριν το θάνατό του εξαντλημένος από τους πόνους που του προκαλούσε ο καρκίνος της άνω γνάθου, ζήτησε από τον προσωπικό γιατρό και φίλο του Max Schur να τηρήσει τη συμφωνία που είχαν κάνει πριν δέκα χρόνια : « Θυμάστε Schur το ‘συμβόλαιό’ μας να μη με αφήσετε αβοήθητο όταν θα έρθει η ώρα; Τώρα πιά βασανίζομαι μόνο, δεν έχει νόημα…». Ο Schur ,με τη σύμφωνη γνώμη της Anna Freud, χορήγησε στο Freud μορφίνη προκειμένου να απαλύνει τους πόνους του και να του χαρίσει λίγες ώρες γαλήνιου ύπνου.
Οι δραματικές τελευταίες στιγμές του Freud περιγράφονται στο τρίτο μέρος του βιβλίου του Max Schur, Freud : Living and Dying που εκδόθηκε το 1972 από τον εκδοτικό οίκο International Universities Press. Πρόκειται για μια ‘βιογραφική μελέτη’, σύμφωνα με το συγγραφέα, επικεντρωμένη στις μεταβαλλόμενες στάσεις του Freud απέναντι στη ζωή και στο θάνατο, όπως αυτές αποκαλύπτονται από τη ζωή, το έργο και την αλληλογραφία του ιδρυτή της Ψυχανάλυσης.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου ο συγγραφέας επιχειρεί μια ανασκόπηση της ζωής του Freud ως τις αρχές του 20ου αιώνα και ανασκευάζει τις υποθέσεις του Jones σχετικά με την πιθανότητα να υπέφερε ο Freud από καρδιακή νεύρωση, προτείνοντας την υπόθεση ενός ήπιου εμφράγματος του μυοκαρδίου ως αιτία των στηθαγχικών κρίσεων και των αρρυθμιών του.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ο συγγραφέας ασχολείται με τις επίμονες ιδέες του Freud σχετικά με το θάνατό του που τον κατέτρεχαν για μεγάλο μέρος της ζωής του. Ο Schur προτείνει την υπόθεση ότι αυτές οι ιδέες αποτελούν τα φαντάσματα της σχέσης του Freud με το Fliess που έληξε το 1904 με την ολοκλήρωση της αυτοανάλυσης του Freud. Επιπλέον, γίνεται εκτεταμένη αναφορά στην έννοια της ενόρμησης θανάτου, μέσα από τη μελέτη των έργων του Freud μετά το 1920.
MAX SCHUR (1897-1969)
Ο Max Schur γεννήθηκε το 1897 στο Stanislaw της Γαλικίας. Μετοίκησε μαζί με την οικογένειά του στη Βιέννη το 1914. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του παρακολούθησε τις διαλέξεις του Freud και είχε μια μακρά ανάλυση με την Ruth Brunswick, μαθήτρια και συνεργάτιδα του Freud. Έγινε δεκτός για ψυχαναλυτική εκπαίδευση στην Ψυχαναλυτική Εταιρεία της Βιέννης.
Το 1929, έγινε ο προσωπικός γιατρός του Freud και της οικογένειάς του την οποία ακολούθησε στο Λονδίνο. Ήταν αυτός που έμεινε στο πλευρό του Freud μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής του. Μετά το θάνατο του Freud εγκαταστάθηκε στην Νέα Υόρκη και το 1953 έγινε καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο και διδάσκων αναλυτής του Ψυχαναλυτικού Ινστιτούτου της Νέας Υόρκης. Έγραψε σειρά ψυχαναλυτικών βιβλίων και άρθρων σχετικών με το σχηματισμό των συμπτωμάτων, την ανάπτυξη των συναισθημάτων και τη μεταψυχολογία της σωματοποίησης.
Πέθανε στη Νέα Υόρκη το 1969.
Ιούνιος 2021 - Ψυχανάλυση και Ελληνική Κουλτούρα
Εκδόσεις ΡΑΠΠΑ , 1986
Ο συλλογικός τόμος « ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ» εκδόθηκε για πρώτη φορά στα Γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Belles Lettres το 1980. Μεταφράστηκε στα Ελληνικά από τον Μίλτο Φραγκόπουλο και εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Ράππα το 1985. Στον τόμο αυτό συμβάλλουν με κείμενά τους γνωστοί Έλληνες και Γάλλοι ψυχαναλυτές , σε μια προσπάθεια να διερευνήσουν τη σχέση των Ελληνικών μύθων με την αρχαία τραγωδία και την ψυχανάλυση.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
-ΠΡΟΛΟΓΟΣ
-ANZIEU, D. « Ο Οιδίπους πριν από το σύμπλεγμα ή περί της ψυχαναλυτικής ερμηνείας των μύθων»
-ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ,Φ. και ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ, Α. «Γλώσσα , επιθυμία»
-GILLIBERT, J. « Κασσάνδρα , σε σκέφτομαι…»
-GREEN, A. « Θησεύς και Οιδίπους. Μια ψυχαναλυτική ερμηνεία της Θησηίδας»
-ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Ν. « Πρωτο- Οιδίπους και Οιδιοποδειοποιημένος Οιδίπους. Μια μετάλλαξη στο Υπερ-εγώ. Απ’αφορμή το ‘ Οιδίπους χωρίς σύμπλεγμα’ τουJ.P. Vernant.
-ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Ν. «Οιδίπους: το μήνυμα της διαφοράς»
-ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Ν. «Μύθος και γραφή. Μέσα προσέγγισης του ψυχικού μηχανισμού»
-ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ,Α. «Ψυχαναλυτικές σκέψεις γύρω από την ‘Προμήθεια’ του Αισχύλου»
Μαϊος 2021 - BORDERLINE PERSONALITY DISORDERS - The Concept, the Syndrome, the Patient
Edited by Peter Hartocollis
International Universities Press , 1977
Το Μάρτιο του 1976 διοργανώθηκε στην Topeka των ΗΠΑ ένα διεθνές συνέδριο με θέμα τις Οριακές Διαταραχές. Τα πρακτικά του συνεδρίου αυτού παρουσιάστηκαν σε έναν τόμο, την επιμέλεια του οποίου είχε ο διευθυντής της Menninger Clinic, καθηγητής Πέτρος Χαρτοκόλλης. Σε είκοσι έξι κείμενα , γραμμένα από σημαντικούς ψυχαναλυτές και ερευνητές της ανθρώπινης συμπεριφοράς , αποτυπώνεται η προσπάθεια να οριστεί και να ερευνηθεί η έννοια της οριακότητας. Στον τόμο αυτό συμμετέχουν με κείμενά τους οι W. Bion , A. Green, M. Mahler, O. Kernberg, H. Searles , Π. Χαρτοκολλης κ.α.
Απρίλιος 2021 - The Wolf Man and Sigmund Freud
Edited by Muriel Gardiner
Hogarth Press.1972
O Sergei Constantinovitch Pankejeff είναι o « Άνθρωπος με τους Λύκους». Ένας νεαρός Ρώσος εμιγκρές , γόνος πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, ο οποίος μετά από μια μακρά περιπλάνηση στους διασημότερους Ευρωπαίους ψυχιάτρους της εποχής του, επισκέφτηκε το Freud σε ηλικία 23 ετών εξαιτίας σοβαρών καταθλιπτικών και ψυχαναγκαστικών συμπτωμάτων. Η ανάλυσή του, με συχνότητα 5 συνεδριών την εβδομάδα, άρχισε το 1910 και διήρκεσε ως το 1914. Η έκβαση της ανάλυσης ήταν επιτυχής, σύμφωνα με το Freud.
To 1918, o Freud δημοσίευσε την πραγματεία « The History of An Infantile Neurosis», βασισμένη στην ανάλυση του Pankejeff. Στην πραγματεία αυτή διατυπώνεται για πρώτη φορά η έννοια της πρωταρχικής σκηνής , με βάση το περίφημο όνειρο με τους λύκους που ο ασθενής είχε δει όταν ήταν τεσσάρων ετών.
Το 1927, ο ασθενής ευρισκόμενος στα πρόθυρα ψυχωτικής κατάρρευσης ζήτησε και πάλι τη βοήθεια του Freud και αυτός τον παρέπεμψε στην μαθήτριά του και αναλυόμενή του Ruth Mack Brunswick η οποία ασχολείτο με τη μελέτη των ψυχώσεων. Η ανάλυση μαζί της κράτησε πέντε μήνες και κατά τη διάρκειά της ήρθε στο φώς η αμφιθυμία και η αρνητική μεταβίβαση του ασθενούς προς το Freud. Έκτοτε, ο ασθενής παρακολουθείτο για αρκετά χρόνια από τη Brunswick. Σύμφωνα με την αναλύτριά του, ο ασθενής ήταν σε αρκετά καλή κατάσταση , παρά το γεγονός ότι έζησε δραματικά γεγονότα στη ζωή του.
Η συγγραφέας του βιβλίου Muriel Gardiner (1901-1985) ήταν Αμερικανίδα ψυχαναλύτρια και αναλυόμενη της Brunswick. Γνώρισε τον Pankejeff στη Βιέννη και διατήρησε φιλική σχέση μαζί του ως το τέλος της ζωής του, το 1979.
Το βιβλίο της κυκλοφόρησε το 1971.
Το πρώτο μέρος του περιλαμβάνει την αυτοβιογραφία του «Ανθρώπου με τους Λύκους» , μεταφρασμένη από τα Γερμανικά. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου υπάρχει η πραγματεία του Freud , κάποιες αναμνήσεις του από την εποχή που βοηθούσε οικονομικά τον Pankejeff, καθώς και την αναφορά της Brunswick από τη δική της εμπειρία με τον ασθενή. Το τρίτο μέρος του βιβλίου περιλαμβάνει τις προσωπικές εντυπώσεις της Gardiner από την επαφή της με τον ασθενή κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Μάρτιος 2021 - Home is Where we Start From: Essays by a Psychoanalyst
Home is Where we Start From: Essays by a Psychoanalyst. Donald W.Winnicott. Compiled and Edited by Claire Winnicott, Ray Shepherd , and Madeleine Davis. New York: W.W. Norton & Co. , 1986.
Home is where one starts from. As we grow older
The world becomes stranger, the pattern more complicated
Of dead and living. Not the intense moment
Isolated, with no before and after,
But a lifetime burning in every moment….
Στους στίχους αυτούς του T.S.ELIOT ( Four Quartets) χρωστά τον τίτλο της αυτή η συλλογή άρθρων του D.Winnicott που δημοσιεύτηκε το 1986, δεκαπέντε χρόνια μετά το θάνατό του. Τα άρθρα αυτά ήταν αδημοσίευτα ή είχαν δημοσιευτεί σε δυσεύρετα περιοδικά και βιβλία και προορίζονταν για ανάγνωση από αμύητους στην ψυχανάλυση αναγνώστες. Είναι γραμμένα με έναν απλό αλλά όχι απλοϊκό τρόπο και φέρουν τη σφραγίδα της ευαισθησίας του συγγραφέα τους.
Στα 23 αυτά κείμενα ο Winnicott αναπτύσσει τις βασικές έννοιες γύρω από τις οποίες περιστρέφεται το έργο του : τη σημασία του διευκολυντικού περιβάλλοντος για την ωρίμανση του ψυχισμού, τη σημασία των εμπειριών αυταπάτης και του αναπόφευκτου της απομάγευσης ως καθοριστών της ψυχικής υγείας. Επιπλέον, στα κείμενα αυτά θα συναντήσουμε αναφορές στην έννοια της «επαρκώς καλής μητέρας», του αληθούς και ψευδούς εαυτού,της δημιουργικότητας και της αντικοινωνικής τάσης την οποία ο συγγραφέας συνδέει με την αποστέρηση και θεωρεί ως ευκαιρία για κατανόηση και βοήθεια.
Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου του, ο Winnicott ασχολείται με περισσότερο κοινωνικά θέματα όπως το φεμινισμός, το Τείχος του Βερολίνου, τη Δημοκρατία και το θεσμό της Αγγλικής μοναρχίας.